Văn hóa cà phê và giới trẻ Hà thành

Ngày xưa có bài hát Cô hàng cà phê, ca từ rất "nịnh đầm": "Làn thu ba cô liếc nghiêng thành/Mùi hương lan thơm ngát vương bên mình/Làm say mê bao gã thiếu niên đa tình/Mấy anh nho nhỏ thường hay đến ngồi cười với cô". Nghe đồn, nàng cà phê này có thật và "mấy anh nho nhỏ" cũng có thật. Cũng nghe đồn là người chiếm được trái tim cô lại là một nhạc sĩ tài hoa, đa tình.

Những mối tình cà phê thuở ấy, nơi những gã trẻ trai vừa đợi giọt cà phê rơi chậm, vừa lia ánh nhìn si dại vào mọi cử chỉ của cô chủ quán.

Bây giờ thì khác. Người trẻ Việt đã không còn mê văn hóa cà phê phin giọt chậm rơi vào hồn như thế. Thời tốc độ sống, làm việc và yêu luôn nhanh gấp, thì phong cách cà phê điển hình của giới trẻ là: ngồi một quán cá tính, gọi tách nâu/hoặc đen pha sẵn. Nếu vội, họ gọi tách "take away" (mang đi). Cà phê "pha sẵn" hay "vừa đi vừa uống" mới đáp ứng được nhu cầu "nhanh" của giới trẻ hôm nay. Bên cạnh tách cà phê pha sẵn ấy, người trẻ vừa uống nhanh, vừa vội vã cắm mặt vào màn hình iPhone, iPad, laptop... Với họ, màn hình là cả một thế giới đầy lôi cuốn. Vậy thì cà phê nhanh, cà phê công nghệ có định dạng văn hóa cà phê của giới trẻ được không?

Người trẻ hôm nay chẳng thoát được cái guồng-quay-cà-phê rất đặc trưng này, "cô hàng cà phê" hiện đại là một chân dài đúng mốt, ăn mặc sexy, và vì thế tốc độ cảm xúc của kẻ uống cà phê ở quán cô cũng nhanh, cũng gấp.

Tôi, một nhà báo trẻ, chuyên viết và bình luận túc cầu. Tôi thấy không gì có thể khởi đầu sáng sớm, trước giờ đi làm, lại hay hơn một chầu cà phê sáng cùng bạn bè làm báo trẻ, bởi chúng tôi sẽ hăng hái tranh luận, cãi vã về các trận cầu, những đối thoại sáng giá, cãi vã qua lại rất kích thích ý kiến bình luận sắc sảo, thông minh. Nói thật, nếu không phải bên tách cà phê pha phin hoặc một thứ cà phê tan đậm đà hương vị, thì khó có thể gây phấn khích đến thế.

Tôi hay uống cà phê hòa tan cùng bạn bè làm báo trẻ, nhưng tận đáy lòng, vẫn vấn vương cà phê phin, ao ước trung hòa hai thứ rất trái ngược này? Liệu có những giọt cà phê vừa đi qua phin để níu giữ văn hóa cà phê phin Hà Nội thuở nào, lại vừa đáp ứng được nhu cầu “tan ngay”, "uống nhanh" và "sống nhanh" của giới trẻ đô thị bây giờ không?

Thì đây, ông nhà báo trẻ bạn vàng của tôi vừa thông báo từ Sài Gòn: Thưa cậu, đã có thứ cà phê mới rất Chất, đã ra mắt chính thức ở Sài Gòn và sau đó là Hà Nội rồi nha, và cậu sẽ thỏa lòng mong đợi bấy lâu. Ở TP.HCM, nó là cà phê sữa đá Sài Gòn, rất đậm vị cà phê thứ thiệt pha phin, và là cà phê uống liền.

Thứ cà phê này, cũng tên Chất, và là Chất - Hà Nội cà phê nâu. Sáng sáng, chiều chiều, trong cái rét ngọt thấu xương Hà Nội, cậu sẽ có ly nâu nóng với đặc sệt vị nước cốt đầu cà phê phin nhé. Cà phê này nguyên thủy mùi vị nước cốt cà phê rang xay nguyên chất, quyện với sữa đặc thơm ngon, chính là “đơn uống” cho cậu khỏi bệnh hoài cổ cà phê pha phin và cho cậu nhanh phấn chấn mà tung hoành trên báo viết, trên chương trình Cà phê sáng, rồi Điện ảnh, rồi Giai điệu tự hào nhé…

Ô, nếu có ly nâu nóng tuyệt hảo như thế mà lại được uống liền, nóng sốt, thì còn gì bằng? Ai đó là chuyên gia của Vinacafé lại có thể thấu hiểu giới trẻ, con người và văn hóa cà phê Hà thành, sáng chế loại cà phê chất lừ, như là chỉ dành riêng cho người yêu cà phê nâu Hà Nội đến thế ? Tôi phải cám ơn họ vì đã giúp tôi giải xong bài toán cân bằng về văn hóa uống cà phê ở Hà Nội, giữa các thế hệ không cùng mẫu số về ẩm thực…