Denzel Washington: Biểu tượng của nước Mỹ

Nam diễn viên từng hai lần giành giải Oscar là người thứ 47 nhận danh hiệu cao quý nhất của tổ chức này, kể từ khi nó được lập ra năm 1973. Chủ tịch Hội đồng quản trị của AFI Howard Stringer đã dùng những mỹ từ đẹp nhất để nói về tài năng gốc Phi: "Denzel Washington là một biểu tượng của nước Mỹ. Là một diễn viên, anh ấy làm việc với một trái tim ấm áp, những nụ cười rạng rỡ nhất như từng tỏa sáng trên màn ảnh. Anh ấy là một trong những nghệ sĩ quan trọng nhất trong ngành công nghiệp này". Trước khi được vinh danh trong buổi dạ tiệc tại Nhà hát Dolby ở Hollywood hôm 7.6, với sự góp mặt của Chadwick Boseman, Jodie Foster, Jamie Foxx, Morgan Freeman, Julia Roberts và Cicely Tyson, Denzel Washington cũng đã nhận giải Thành tựu trọn đời Cecil B. DeMille (tên đạo diễn Cecil B. DeMille (1881-1959), một trong những nhà làm phim thành công nhất) ở Quả cầu vàng 2016. Ông được đề cử giải Quả cầu vàng bảy lần, trong đó hai lần chiến thắng với các vai diễn trong Glory và The Hurricane.

Hai lần nâng tượng Oscar hoàn toàn xứng đáng của ngôi sao Thiện ác đối đầu Ảnh: Reuters

Ở "kho vàng" của Viện Hàn lâm, Denzel Washington 2 lần "đào" được tượng vàng một cách không thể thuyết phục hơn trong 8 lần nhận đề cử Oscar. Ngoài ra, ông từng giành chiến thắng ở tất cả các giải thưởng uy tín nhất dành cho diễn viên như giải Screen Actors Guild Awards, Tony, Emmy, MTV Movie & TV Award... Không chỉ nhẵn mặt ở các giải thưởng về diễn xuất, ngôi sao đa tài Denzel Washington còn xuất hiện trong giải thưởng âm nhạc danh giá nhất hành tinh Grammy, hạng mục Album xuất sắc nhất dành cho trẻ em nhờ vào tác phẩm John Henry (1996).

Theo học khoa Kịch và Báo chí Đại học Fordham và lấy bằng cử nhân năm 1977, Denzel khởi nghiệp với việc tham gia một số vở kịch, làm tiền đề nhận học bổng ngon lành để theo học trường điện ảnh danh tiếng American Conservatory Theatre ở San Francisco. Sau một năm ở cầu cổng vàng, Washington quyết định quay về New York để bắt đầu nghề diễn viên chuyên nghiệp.

Denzel Washington trong For Queen & Country (1988) Ảnh: Getty

Bộ phim điện ảnh đầu tiên của Denzel Washington là Carbon Copy (1981) tuy nhiên ông được chú ý nhiều hơn trên lĩnh vực truyền hình với vai diễn trong loạt phim nổi tiếng lúc bấy giờ là St. Elsewhere. Denzel là một trong số ít diễn viên xuất hiện trong cả 6 mùa (từ 1982 đến 1988). Sau thành công trên truyền hình, Denzel được đạo diễn Richard Attenborough chọn vào vai nhà đấu tranh chống phân biệt chủng tộc Steve Biko trong bộ phim Cry Freedom (1988). Vai diễn này đã mang lại đề cử giải Oscar Nam diễn viên chính đầu tiên cho Denzel và bắt đầu đưa ông vào vai các nhân vật có thật trong lịch sử. Chỉ hai năm sau, Denzel có giải Oscar đầu tiên ở hạng mục Nam diễn viên phụ xuất sắc cho vai diễn người lính da đen ngang ngạnh trong Glory (1989).

Năm 1992 Denzel vào vai lãnh tụ da đen Malcolm X trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Spike Lee. Một lần nữa diễn xuất của Denzel được đánh giá cao, nhận đề cử giải Oscar vai nam diễn viên chính thứ hai, đồng thời đưa Washington lên vị trí ngôi sao hàng đầu của Hollywood. Một năm sau ông tiếp tục thành công với một vai khó khác, vai viên luật sư da đen ghét dân đồng tính luyến ái nhưng lại phải bào chữa cho một người đồng tính bị AIDS (Tom Hanks thủ vai) trong Philadelphia (1993). Sau Philadelphia, Denzel Washington bắt đầu tham gia các bộ phim có tính thương mại như The Pelican Brief, Crimson Tide, Much Ado About Nothing và The Preacher's Wife. Năm 1999, Washington quay trở lại với sở trường khắc họa nhân vật lịch sử khi tham gia The Hurricane, nói về cuộc đời sóng gió của võ sĩ quyền Anh nổi tiếng Rubin 'Hurricane' Carter, người phải ngồi tù oan suốt 20 năm vì bị kết tội nhầm giết người. Denzel tiếp tục chứng tỏ khả năng của mình khi vai diễn được đánh giá cao với một giải Quả cầu vàng và một đề cử Oscar tiếp theo. Vai diễn trong The Hurricane cũng đem về cho Denzel Washington giải Gấu bạc cho vai nam chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Berlin năm 2000.

Denzel Washington và Chris Pratt trong The Magnificent Seven Ảnh: Sony

Năm 2001, cuối cùng Denzel Washington, vốn nổi tiếng với các vai chính diện, cũng giành được giải Oscar vai nam chính cho vai diễn phản diện Alonzo Harris, tay cảnh sát biến chất trong Training Day (2001). Với thành công này, Denzel trở thành người Mỹ gốc Phi thứ hai sau Sidney Poitier giành giải Oscar cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Sau đó, ông thử sức đạo diễn bộ phim đầu tay Antwone Fisher, rồi tham gia một loạt phim hình sự ăn khách như Out of Time, Man on Fire và The Manchurian Candidate, Inside Man, Déjà Vu, American Gangste, The Great Debaters... rồi chuyển sang ghế đạo diễn. Trong đó phim gần đây nhất ông chỉ đạo là Fences (2017) nhận 4 đề cử Oscar trong đó có phim hay nhất, nam chính (do ông đóng) và thắng giải nữ phụ do Viola Davis thể hiện.

Đa dạng nhiều loại vai, đóng được cả vai hài, nhưng phải nói chỉ có dòng phim hành động mới đưa Denzel thành tượng đài. Dòng phim này đôi khi quá bạo lực, khiến người ta khó xây dựng kịch bản sâu sắc, và hoàn toàn có thể bị lãng quên. Tuy nhiên, diễn xuất của một ngôi sao tài năng có thể cứu nó, thậm chí còn giúp nó trở thành phim thành công, thì đó là Denzel Washington. Nếu Training Day kể về đề tài cảnh sát biến chất có kết cấu đa tầng, các bộ phim khác như Out of Time, Safe house, The book of Eli, Deja Vu, Man on fire, 2 Guns... và đặc biệt là The Equalizer (tựa Việt: Thiện ác đối đầu) được xem là những tựa phim hành động xuất sắc trong hai thập niên qua, nhanh chóng tạo nên cơn sốt trên màn ảnh rộng. Với Ánh mắt sắc lạnh nhưng bên trong là trái tim đầy tình cảm, nét diễn xuất tài tình, sắc nét qua từng cơ mặt, cùng những màn đối mặt gay cấn, những pha chạm trán khốc liệt, tính toán sắc sảo trước khi xử lý kẻ thù đã làm nên thương hiệu Denzel Washington.

Với lối diễn xuất nhẹ nhàng, tự nhiên nhưng đầy cuốn hút, Denzel đã chinh phục hoàn toàn người xem Ảnh: Sony

Phần lớn vai của ông là những người đàn ông da đen đấu tranh cho công lý, cho quyền bình đẳng của người da màu, nhưng cũng có lúc là một tên trùm gangster máu lạnh nhưng luôn có những luật lệ của riêng mình (American Gangster với câu thoại kinh điển: "Kẻ to mồm nhất trong căn phòng này là kẻ yếu ớt nhất trong căn phòng này"?), hay một viên cảnh sát biến chất và ăn hối lộ với Training Day. Riêng thương hiệu The Equalizer gắn liền với chất bạo lực nặng đô. Sẽ không khó để bắt gặp trong phim những cảnh bắn súng hoặc cảnh người ta bị tra tấn một cách man rợ. Thế nhưng xem phim hành động của tài tử 65 tuổi, người ta không rùng mình trước những cảnh quá bạo lực, bởi nó thể hiện được độ chất và thông minh ở khâu xử lý kẻ thù, sự trừng phạt thích đáng dành cho những kẻ thủ ác. Bộ phim không né tránh mà đào sâu vào đó, lấy bạo lực để duy trì công lý. Mặc dù đi theo motif quen thuộc “người hùng thầm lặng” của Hollywood, nhưng các bộ phim mà Denzel Washington thủ vai tỏ sự khác biệt về đẳng cấp, một sự thông minh đến “siêu năng lực” khi cựu đặc vụ CIA Robert McCall có thể xâu chuỗi mọi tội ác diễn ra chỉ với việc liếc ngang vật chứng ở hiện trường.

Bộ phim với những pha hành động đầy tính bạo lực cùng cốt truyện nhân văn đã gặt hái được nhiều lời khen lẫn doanh thu phòng vé tốt Ảnh: Sony

Sinh năm 1954 tại Mt. Vernon, New York, Denzel Hayes Washington Jr. thường được biết đến với tên Denzel Washington, có cuộc sống khá căn bản với người mẹ là bà Lennis "Lynne", là một chủ tiệm làm đầu còn bố là ông Reverend Denzel Washington Sr., một mục sư. Cuộc chia ly sớm của ba và mẹ đã khiến cậu con trai tuổi teen sớm ý thức việc xây dựng lối sống chuẩn mực để tránh mang lại nỗi đau cho những tâm hồn nhạy cảm, chơi vơi giữa cộng đồng da màu ở thành phố đắt đỏ bật nhất Mỹ.

Năm 1983, Washington cưới nữ diễn viên Pauletta Pearson, người đóng chung với ông trong bộ phim truyền hình mở đầu sự nghiệp Wilma (1977). Cặp đôi có bốn người con, John David (sinh năm 1984), Katia (sinh năm 1987) và cặp sinh đôi Olivia, Malcolm (sinh năm 1991), đến nay đã có 36 năm viên mãn. Cuộc hôn nhân giữa Pauletta - Washington không chỉ là một trong những mối quan hệ lâu dài nhất của Hollywood mà còn là một trong những cuộc hôn nhân thành công nhất trong cộng đồng da đen. Nó đã từng là một trong những ví dụ điển hình nhất về tình yêu lãng mạn như cựu Tổng thống Obama và cựu Đệ nhất phu nhân Michelle.

Vợ con đến chúc mừng Washington nhận giải Thành tựu trọn đời Ảnh: Shutterstock

"Tôi lớn lên trong gia đình đổ vỡ, còn vợ tôi có một nền giáo dục tuyệt vời từ ba mẹ. Vợ tôi là một người đáng mến. Gia đình cô ấy có một tình yêu và sự gần gũi mà tôi không có. Tôi đến từ một ngôi nhà tan vỡ và tôi muốn tôi phải có thứ như gia đình vợ tôi", nam diễn viên tâm sự.

Ba mươi năm nay, ông vẫn là một trong vài cái tên được kính trọng nhất trong thế giới điện ảnh, không chỉ vì tài năng "đánh đâu thắng đó", "một mình cân cả bộ phim" và đem lại lợi nhuận ròng cho nhà sản xuất mà còn là vì có cuộc sống gia đình quá hoàn hảo "một vợ một chồng bốn con", chưa bao giờ có scandal. Nếu là một nghệ sĩ da trắng, chuyện đó khá hiếm nhưng có thể dễ hiểu ở Hollywood. Nhưng là một nghệ sĩ da màu, đó thực sự là một chuyện phi thường, khi Denzel Washington vốn là một người thân cô thế cô, xuất thân trong một gia đình bình dân không dính dáng gì đến nghệ thuật.

Denzel Washington là một trong những nghệ sĩ lớn của Hollywood Ảnh: Sony

Trong buổi vinh danh ông, Mahershala Ali, diễn viên người Mỹ gốc Phi duy nhất khác giành được hai giải Oscar, cũng thừa nhận chịu ảnh hưởng nhiều từ nam diễn viên và sự nghiệp của Denzel. "Ông Washington là ''cơn địa chấn'' từ thế hệ của tôi. Thật khó để nói lên niềm tự hào mà tất cả chúng ta đều cảm thấy trước thành tựu rực rỡ từ một người da màu. Ông đã mở đường cho chúng tôi", tài tử Moonlight chia sẻ.

Chadwick Boseman cũng góp mặt trong buổi vinh danh Denzel Washington và cảm thán: "Không có Denzel Washington, không có "Báo đen". Trong thế giới đầy lo toan mà chúng ta đang sống, chúng ta cần những anh hùng. Chúng ta cần những siêu anh hùng như Denzel để nhắc nhở chúng ta về sự đoàn kết và hỗ trợ nhau trong ngành công nghiệp tưởng như không dành cho bạn. Ông truyền cảm hứng cho chúng tôi và tôi muốn cảm ơn vì đã dẫn đường", Chadwick Boseman bày tỏ trên Variety.