Giá trị đặc biệt nổi trội
Đại đức Thích Không Nhiên, Trưởng nhóm nghiên cứu Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu Quán (Huế), cho hay qua khảo sát văn bản ma nhai hiện lưu tại 5 hang động thuộc Ngũ Hành Sơn, bước đầu thống kê có hơn 90 văn bản, trong đó động Huyền Không chiếm đến 60 văn bản. Theo đại đức, so với các địa chỉ lưu dấu ma nhai nổi tiếng cả nước tại Bắc bộ, bắc Trung bộ, ma nhai Ngũ Hành Sơn vượt trội về mặt số lượng, tích hợp đa niên đại khắc bản, phong phú về thể loại, hội tập nhiều thế hệ tác giả là những danh nhân của 3 miền đất nước cũng như ngoại kiều.
tin liên quan
Cấp thiết bảo tồn bia ma nhai tại di tích đặc biệt Ngũ Hành SơnNhóm nghiên cứu cũng đã thống kê được 8 bia ký Phật giáo thời các chúa Nguyễn còn được lưu giữ trên vách động. Trong 3 văn bản nguyên vẹn hiện còn, có 2 văn bản được khắc dưới thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên, 1 văn bản dưới thời chúa Nguyễn Phúc Lan. Trong đó, ấn tượng nhất là bia Phổ Đà Sơn linh trung Phật (khắc năm Canh Thìn 1640 tại động Huyền Không) do nhà sư Huệ Đạo Minh lập.
Ông Bùi Văn Tiếng, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng, nhận xét ma nhai Ngũ Hành Sơn còn được xem là bộ sưu tập tác giả, gồm cả vua Minh Mạng với nhiều bài thơ ngự chế, 2 tấm bia khắc đại tự Vọng Giang đài và Vọng Hải đài thể hiện tư duy của người đứng đầu triều Nguyễn. Ngoài ngự bút của vua Minh Mạng, có thơ đề của các đại thần triều Nguyễn như Đào Tấn, Trương Quang Đản, Nguyễn Văn Mại, Nguyễn Trọng Hợp, Nguyễn Thuật, Cao Xuân Dục... “Đặc biệt, ma nhai Ngũ Hành Sơn được xem là bộ sử của Phật giáo Đàng Trong, bắt đầu với tấm bia chữ Hán có niên đại Nhâm Tuất 1622 thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên”, ông Tiếng nói.
|
Xứng danh di sản tư liệu
|
Ông Bùi Văn Tiếng nhìn nhận tình trạng không ít ma nhai Ngũ Hành Sơn bị tổn thương do thời gian và cả sự thiếu hiểu biết của hậu thế. Đây là lý do cần thiết đặt việc bảo tồn ma nhai trong tổng thể bảo tồn di tích quốc gia đặc biệt danh thắng Ngũ Hành Sơn, nhằm tận dụng hành lang pháp lý về bảo tồn di sản văn hóa đối với các di tích quốc gia đặc biệt. Theo ông Tiếng, có như vậy mới không để tái diễn tình trạng hủy hoại di sản văn khắc nói riêng và hủy hoại di sản văn hóa nói chung tại Ngũ Hành Sơn.
Nhiều nhà nghiên cứu còn đặt vấn đề sớm biên soạn và xuất bản các thành tựu nghiên cứu về ma nhai Ngũ Hành Sơn. Trước mắt, có thể đầu tư dịch và chú giải toàn bộ công trình Ngũ Hành Sơn lục do Hồ Thăng Doanh chủ biên. Dưới góc nhìn của ông Bùi Văn Tiếng, TP.Đà Nẵng trên đường phát triển thành một đô thị hiện đại phải tự chứng tỏ mình là một đô thị có ký ức. “Tôi nghĩ ma nhai Ngũ Hành Sơn chỉ với những gì còn bảo tồn được đến ngày nay hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu Di sản tư liệu thế giới. Cũng không nên thu hẹp không gian nghiên cứu của miền Thuận Quảng xưa mà cần mở rộng ra phạm vi cả nước”, ông Tiếng nêu ý kiến.
Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng, tiết lộ ngành văn hóa hiện đang xây dựng hồ sơ đệ trình Ủy ban Quốc gia chương trình Ký ức thế giới tại VN xem xét đưa ma nhai Ngũ Hành Sơn vào Danh mục ký ức quốc gia, đồng thời đệ trình UNESCO công nhận di sản văn khắc Hán Nôm Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thế giới trong tương lai.
Bình luận (0)