Những bóng hồng trong thơ nhạc: 'Đời đá vàng' - bản nhạc được ấp ủ đến 38 năm

Nhạc sĩ Vũ Thành An sinh năm 1943 và nổi tiếng từ rất sớm khi 22 tuổi đã được biết đến qua các nhạc phẩm Tình khúc thứ nhất (thơ Nguyễn Đình Toàn) và 10 bài không tên. Ngoài sáng tác nhạc, ông còn dạy học, làm báo và từng làm việc ở Bộ Thông tin của chế độ VNCH.

Những ngày cuối tháng 12.1974, khi tình hình chiến sự đầy biến động, mọi người chung quanh đều chộn rộn thì Vũ Thành An tự hỏi: Tương lai mình rồi sẽ ra sao? Nhạc sĩ nhìn lên vách tường thẳng đứng trước mắt, rồi có cảm tưởng như mình là con thạch sùng đang bò trên vách dựng này và một câu hát chợt vang lên:

Lúc đó Vũ Thành An 31 tuổi, đang hưởng những điều mà nhiều người phải mơ ước về tiếng tăm, tiền tài, địa vị... Riêng về tình yêu, nhạc sĩ cũng trải qua nhiều mối tình nhưng không có mối tình nào đem lại hạnh phúc, mà chỉ toàn đem đến nỗi sầu. Đã đi những bước dài thành công, thế nhưng vẫn cảm thấy mình mất phương hướng, thế là nhạc sĩ suy tư về một bài hát cho chính đời mình:

Nhưng bài hát đã ngừng ở đây, không viết tiếp được. Rồi chiến tranh kết thúc, đất nước thống nhất và cũng như một số người từng tham gia chính quyền hoặc là sĩ quan của chế độ VNCH, Vũ Thành An đi học tập cải tạo. Đến năm 1985, nhạc sĩ được trở về sum họp với gia đình. Tuy nhiên, khi ông về mới biết người vợ của mình đã dứt tình.

Cám cảnh sự đổ vỡ của gia đình nhạc sĩ, nhiều bạn bè, thân hữu đã muốn mai mối cho Vũ Thành An, trong đó có vợ chồng anh Nguyễn Tấn Xuân. Chị Huê - vợ anh Xuân có 2 cô bạn thân, trong đó có một cô là góa phụ có 2 con ở Bà Quẹo (TP.HCM). Chồng cô này đã mất vào năm 1972, từ đó cô ở vậy nuôi 2 đứa con. Chị Huê và người bạn kia năm lần, mười lượt xuống Bà Quẹo nói ra, nói vào vun đắp cho cô này với nhạc sĩ Vũ Thành An. Lúc đầu cô này từ chối vì không muốn lấy chồng nữa, nhưng sau những lần tỉ tê thuyết phục của 2 người bạn thân, cuối cùng cô cũng ưng thuận để vợ chồng anh Nguyễn Tấn Xuân đưa nhạc sĩ Vũ Thành An đến nhà cho hai người gặp nhau.

Theo như Vũ Thành An kể lại thì mới gặp mặt cô ấy, nhạc sĩ đã bị ngay một “cú-đờ-phút” (tiếng sét ái tình), bởi vì cô ấy đẹp hơn những người tình của anh trước đây. Một người bạn thân của nhạc sĩ khi nhìn thấy cô này đã so sánh sắc đẹp ấy với nữ minh tinh Thẩm Thúy Hằng rất nổi tiếng ở Sài Gòn hồi thập niên 1960 - 1970. Không chỉ đẹp, mà theo nhạc sĩ Vũ Thành An thì cô ấy còn rất đoan trang. Góa chồng suốt gần 15 năm mà không để xảy ra điều tiếng gì, cô lại là người hiền lành, giỏi giang, đã vất vả kiếm sống, tự xây dựng được sự nghiệp và nuôi con bằng chính khả năng của mình. Thế là sau hơn một năm tìm hiểu, họ trở thành vợ chồng (1987). Vũ Thành An tin rằng đây chính là người vợ hiền trời dành sẵn cho mình và hai vợ chồng sẽ sống trong bình an.

Năm 1993, Vũ Thành An cùng vợ và các con sang định cư tại Portland, bang Oregon (Mỹ). Nhạc sĩ viết thêm được một đoạn nhưng rồi bản nhạc vẫn bỏ dở dang. Cho đến năm 2012 - 38 năm sau, vào một buổi tối, trong căn phòng nhìn ra ngoài trời mưa tuyết lạnh giá, sau khi trải qua một giai đoạn đau thương, nhạc sĩ viết tiếp và hoàn thành ca khúc Đời đá vàng:

Lời hát Có một lần mất mát, mới thương người đơn độc là lời cảm thông của anh dành cho người vợ của mình. Cũng nói thêm là nhạc sĩ Vũ Thành An đã theo đạo Công giáo từ năm 1981, cho nên khi nghĩ đến cảnh Chúa Giê-su phải chịu những trận đòn khủng khiếp chỉ vì yêu thương loài người, ông đã viết: Có oằn mình đớn đau, mới hiểu được tình yêu. Chính người vợ sau của nhạc sĩ đã ký giấy đồng ý cho ông đi tu và lãnh chức Phó tế vĩnh viễn (không được lãnh chức Linh mục). Khi nhận lãnh chức này, ông đã viết thêm:

Vậy đó, trong lịch sử âm nhạc VN, có lẽ chưa có ca khúc nào được “thai nghén”, ấp ủ đến 38 năm như Đời đá vàng của nhạc sĩ Vũ Thành An.