Niềm tin đang bị xói mòn

Nghệ sĩ là người hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật. Tài năng, tên tuổi của họ được bảo chứng bằng sự yêu thích, quý mến, ngưỡng mộ và thần tượng của khán giả. Từ cơ sở đó, cùng với lối sống của họ, theo thời gian, niềm tin của khán giả, công chúng dành cho nghệ sĩ được gầy dựng.

Việc nghệ sĩ tự nguyện kêu gọi công chúng góp tiền làm từ thiện từ sức ảnh hưởng của mình, khi được yêu cầu công khai sao kê, cũng là chuyện đương nhiên phải làm để chịu trách nhiệm với niềm tin của công chúng

Cũng vì có niềm tin, khi thiên tai xảy đến (cụ thể là những trận lũ lụt ở miền Trung vào tháng 10.2020), nhiều nghệ sĩ: Thủy Tiên, Hoài Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành… đã chủ động kêu gọi đóng góp từ thiện để san sẻ khó khăn với đồng bào bị ảnh hưởng và nhận được sự ủng hộ tức thời lẫn lớn mạnh từ khán giả, công chúng, các nhà hảo tâm… Vậy mà nay, đó cũng chính là những cái tên bị khán giả, công chúng (qua mạng xã hội) nhắc đến nhiều nhất, với đầy những hụt hẫng, phẫn nộ vì cho rằng niềm tin mình gửi trao đã bị phản bội. Cùng với đó là hàng loạt nghi vấn dấy lên: có sự không minh bạch của một số nghệ sĩ trong hoạt động từ thiện này?

Vẫn đang dậy sóng cộng đồng người quan tâm câu chuyện từ thiện trên là vụ việc sao kê hơn 1.000 trang của MC Trấn Thành mà anh công khai trên fanpage chính thức hôm 7.9. Sao kê rồi, không chỉ Trấn Thành vẫn tiếp tục bị gọi tên mà cả fanpage chính thức của ngân hàng cung cấp đã phải đóng chức năng bình luận sau khi nhận lượng lớn chỉ trích cũng như nghi vấn từ cộng đồng mạng về độ chính xác của bảng sao kê.

Trước đó, NSƯT Hoài Linh là người bị cộng đồng mạng gọi tên đầu tiên, khi nửa năm trôi qua từ ngày anh kêu gọi quyên góp cho đồng bào miền Trung được hơn 14 tỉ đồng mà không ai biết số tiền đi đâu về đâu. Nam danh hài sau nhiều ngày im lặng đã đăng clip dài 50 phút trần tình, giải thích lý do chậm giải ngân, công khai toàn bộ sao kê và xin lỗi công chúng.

Tiếp sau nghệ sĩ Hoài Linh, ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng bị dân mạng thắc mắc rằng anh kêu gọi được hơn 1 tỉ đồng vào cuối tháng 10.2020 nhưng tới thời điểm ồn ào vụ việc sao kê của Hoài Linh, chưa thấy anh công khai thông tin cụ thể đã sử dụng số tiền ấy ra sao. Sau khi đăng đàn giải thích, anh lại tiếp tục bị một nữ doanh nhân livestream chỉ đích danh thực chất số tiền anh nhận được từ mọi người gửi về là hàng chục tỉ đồng và “thách” anh sao kê tài khoản. Nam ca sĩ tuyên bố sẽ “mang câu chuyện này ra pháp luật”.

Tâm điểm của làn sóng yêu cầu sao kê, minh bạch tiền từ thiện đến thời điểm này chính là ca sĩ Thủy Tiên, khi số tiền cô kêu gọi được hơn 177 tỉ đồng cũng bị nghi ngờ chưa chính xác. Trước cơn thịnh nộ của dư luận, Thủy Tiên đã bật khóc khi livestream giải thích. Chồng cô - cựu cầu thủ Công Vinh, đã phải ra mặt để tiếp lời vợ và khẳng định khi dịch bệnh được kiểm soát, vợ chồng anh sẽ đến ngân hàng sao kê tài khoản và livestream cho công chúng biết.

Đáng nói, giữa lùm xùm sao kê chưa dứt này, MC Phan Anh (người từng bị phản ứng lẫn kêu gọi tẩy chay vì nghi ngờ thiếu minh bạch, sử dụng tiền từ thiện sai mục đích) bỗng tung hơn

6 kg giấy sao kê 24 tỉ đồng anh kêu gọi từ thiện cứu trợ lũ lụt 5 năm trước. Theo anh, đây là cơ hội để “tự minh bạch một chút”, và cũng trả lời bình luận nhiều người gửi cho anh nhất: “Phan Anh may không bị sao kê chiếu”!

Thời gian qua, liên tục những nghệ sĩ người khóc, người cúi đầu xin lỗi công chúng sau khi bị “bóc phốt” những việc làm trái đạo đức, vi phạm pháp luật.

Sau khi báo chí vào cuộc, lần lượt NSND Hồng Vân, Quyền Linh, hoa hậu Mai Phương Thúy, diễn viên Diệu Nhi, ca sĩ Phương Mỹ Chi… đã lên tiếng xin lỗi vì thiếu trách nhiệm với niềm tin của công chúng dành cho mình (khi quảng cáo sản phẩm kém chất lượng, chưa kiểm chứng). Chưa hết, liên quan đến ồn ào quảng cáo tiền ảo mà nhiều nghệ sĩ dính phốt, diễn viên Nam Thư đã xin lỗi khán giả.

Với vụ việc phát ngôn trên mạng xã hội sai sự thật liên quan tình hình chống dịch, người đẹp Lan Khuê, ca sĩ Hòa Minzy đã xin lỗi. Diễn viên Xuân Nghị đã phải lên tiếng xin lỗi sau khi bị chỉ trích vì dùng những lời lẽ phản cảm, công kích cá nhân khác trên mạng xã hội. Còn Jack xin lỗi những ai liên quan đến câu chuyện đời tư của anh sau khi bị tố “bắt cá nhiều tay”, có con riêng với diễn viên Thiên An và thiếu trách nhiệm với đứa bé...

Nghệ sĩ cũng là một công dân, làm sai thì phải xin lỗi, đó là chuyện đương nhiên. Nhưng vì là người của công chúng, cứ làm sai, xin lỗi rồi thôi (trong những sai phạm trên, có Hòa Minzy bị phạt 7,5 triệu; hoặc trước đó 3 nghệ sĩ Đàm Vĩnh Hưng, Cát Phượng, Ngô Thanh Vân bị phạt 10 triệu đồng/người vì cung cấp thông tin sai sự thật trên mạng xã hội), những hệ quả mà người tin tưởng họ đã “nghe theo”, “làm theo”, ai sẽ chịu trách nhiệm?

Cũng như việc nghệ sĩ tự nguyện kêu gọi công chúng góp tiền làm từ thiện từ sức ảnh hưởng của mình, khi được yêu cầu công khai sao kê, cũng là chuyện đương nhiên phải làm để chịu trách nhiệm với niềm tin của công chúng. Mà lẽ ra, người làm từ thiện phải công khai thu - chi rõ ràng khi đang hoặc kết thúc hoạt động từ thiện, chứ không phải đợi lúc dư luận yêu cầu, Bộ Công an lên tiếng thì mới giải thích, sao kê.

MC Trấn Thành khi sao kê đã nói rằng nghệ sĩ kêu gọi từ thiện bằng cái tâm, vì không phải là nhà làm từ thiện chuyên nghiệp, có thể có sai sót nho nhỏ, mong được sự thông cảm… và anh hy vọng “điều tôi đang làm sẽ lấy lại danh dự cho giới nghệ sĩ”. Tuy nhiên, câu chuyện có giữ hay lấy lại niềm tin hay không vẫn chưa kết thúc, nếu nghi vấn ăn chặn/thiếu minh bạch trong sử dụng tiền từ thiện thời gian qua không được làm rõ, giải quyết tận cùng..