Thống trị phòng vé 2019 với loạt 'bom tấn', thách thức nào đang đợi Disney?

Chiếm lĩnh màn ảnh rộng toàn cầu với hơn 11,1 tỉ USD

Nhờ sở hữu hàng loạt “ngựa chiến” sừng sỏ tại phòng vé như: Captain Marvel, Avengers: Endgame, Aladdin, The Lion King, Toy Story, Frozen… nên ngay từ đầu năm 2019, các chuyên gia đã sớm dự đoán Disney sẽ kiếm được khoảng 9 tỉ USD tại phòng vé thế giới. Tuy nhiên, con số mà “ông lớn” này đem về từ rạp chiếu toàn cầu lên đến 11,12 tỉ USD (3,76 tỉ USD trong nước, 7,35 tỉ USD quốc tế).

Kết quả ngoạn mục trên vượt xa mong đợi của Disney cũng như giới phân tích phòng vé đồng thời lập kỷ lục hãng phim sở hữu doanh thu cao nhất mọi thời đại tại thị trường Bắc Mỹ lẫn phòng vé quốc tế. Chưa kể, “nhà Chuột” cũng đồng thời phá vỡ kỷ lục tương tự mà hãng từng kiến tạo trong năm 2016. “Chúng tôi thực sự tự hào về đội ngũ của hãng phim cùng những tác phẩm đặc biệt mà họ đã dành tặng người hâm mộ toàn cầu. Đây là một năm thực sự khác biệt”, Alan Horn, Giám đốc sáng tạo kiêm đồng Chủ tịch của Disney bày tỏ niềm tự hào về một năm ngoạn mục của hãng.

Thành tích Disney hoàn toàn thuyết phục đám đông khi năm qua hãng sở hữu tới 6 tác phẩm có doanh thu trên 1 tỉ USD gồm: Captain Marvel, Avengers: Endgame, Aladdin, The Lion King, Toy Story 4 và Frozen II. Trong đó, Avengers: Endgame trở thành phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại - danh hiệu mà Avatar đã chiếm giữ suốt 10 năm qua. Hãng phim cũng sở hữu luôn kỷ lục phim hoạt hình có doanh thu lớn nhất mọi thời đại nhờ phần 2 của Nữ hoàng băng giá. Đó là chưa kể Disney sở hữu bản quyền phát hành phần 9 của Star Wars, nâng số lượng phim vượt 1 tỉ USD lên 7. Siêu phẩm được xuất xưởng cuối tháng 12.2019 và vừa cán mốc 1 tỉ USD khi bước sang đường đua phòng vé 2020 ít lâu. Thêm vào đó, Disney cũng bắt tay với Sony làm nên bom tấn Spider-man: Far from home - bộ phim siêu anh hùng thứ 3 trong năm gia nhập câu lạc bộ tỉ đô.

Đáng chú ý, nhờ 3,76 tỉ USD thu về từ thị trường nội địa, “nhà Chuột” trở thành “ông lớn” chiếm tới 33,3% tổng doanh thu phòng vé Bắc Mỹ năm 2019. Con số này không chỉ khẳng định đẳng cấp của Disney mà còn giúp hãng phim bỏ xa các hãng phim đối thủ khác tại phòng vé như: Warner Bros (1,56 tỉ USD), Universal (1,51 tỉ USD), Sony (1,3 tỉ USD), Lionsgate (776,7 triệu USD)… Nhờ việc mua lại Fox, team Micky chiếm phần lớn thị phần tại phòng vé Bắc Mỹ và trở thành “gã khổng lồ” bất bại từ trong nước đến quốc tế.

Loay hoay vì loạt phim chuyển giao từ Fox, sở hữu thêm vài “bom xịt” phòng vé

Đầu năm 2019, Disney chính thức sở hữu một phần của 20th Century Fox, đồng nghĩa với việc “gã khổng lồ” này nắm trong tay bản quyền phát hành nhiều tác phẩm mà Fox sản xuất trước đó. Không thể phủ nhận rằng các bộ phim mà “nhà Chuột” thừa hưởng từ công ty của ông trùm truyền thông Rupert Murdoch giúp “ông lớn” này cải thiện doanh số đáng kể. Cụ thể, nếu tính luôn các bộ phim mà hãng được hưởng từ Fox, doanh thu toàn cầu của Disney sẽ lên tới 13,15 tỉ USD.

Tuy nhiên, con số ấy không thực sự là tín hiệu khả quan bởi nguồn lợi thương mại lớn nhất mà Disney có được từ hãng phim kể trên tính đến nay chỉ có Star Wars: The Rise of Skywalker (Disney có được bản quyền của Star Wars từ năm 2012 nhờ mua lại hãng Lucasfilm rồi sau đó giành được bản quyền bộ ba phim gốc từ Fox). Ngoài phần mới nhất của Chiến tranh giữa các vì sao, đa số các bộ phim có nguồn gốc từ Fox đều khiến Disney không kiếm ra lời, thậm chí lỗ nặng. Tiêu biểu như trường hợp “ngã ngựa” đau đớn của X-men: Dark Phoenix hồi giữa năm 2019, góp phần lớn khiến hãng phim tỉ đô này thâm hụt tới 170 triệu USD trong quý II.

“Thành tích các phim của Fox thấp hơn hẳn trong quá khứ và thấp hơn rất nhiều so với kỳ vọng của chúng tôi khi mua công ty này”, Bob Iger, Chủ tịch Disney phát biểu trong cuộc họp hồi tháng 7.2019. Trong khi đó, ông Alan Horn chia sẻ với tạp chí Variety: “Chúng tôi thất vọng trước kết quả những bộ phim Fox mang lại. Trước khi mua lại hãng, chúng tôi không được phép nhìn qua về chúng vì đó là quy tắc. Chúng tôi không được phép tương tác với họ, cho họ lời khuyên, cho họ biết phải làm gì hay không nên làm gì”.

Theo The Hollywood Reporter, tình hình trên khiến Disney cân nhắc giữ lại hay loại bỏ những dự án tiếp nhận từ Fox. Ngoài các thương hiệu có khả năng hái ra tiền như: Avatar, Kingsman, Planet of the Apes… nhiều tác phẩm đã bị “đắp chiếu” vô thời hạn.

Cùng với loạt thành tích chạm đáy từ Fox, bản thân các phim do Disney sản xuất cũng chứng kiến một vài thất bại ngoài rạp trong năm qua. Tiêu biểu là Dumbo trình làng hồi tháng 3.2019 “ngốn” khoản ngân sách lên đến 170 triệu USD nhưng khiến hãng phim không có lời khi chỉ thu về vỏn vẹn 353,3 triệu USD toàn cầu. Một trường hợp thất bại ê chề khác là Maleficent: Mistress of Evil (Tiên hắc ám 2). Phim tiêu tốn khoản đầu tư lên đến 185 triệu USD và được kỳ vọng sẽ tạo nên cơn sốt tại rạp. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng, tác phẩm do Angelina Jolie đóng chính chỉ thu về con số khiêm tốn 490,4 triệu USD. Doanh thu đáng thất vọng này khiến hãng phim không khỏi đau đầu với bài toán kiếm ra lời.

Đối mặt với thách thức mới trong năm 2020

Sau một năm thắng đậm tại phòng vé toàn cầu, giới chuyên môn nhận định rằng sẽ rất khó để Disney có thể gặt hái được thành công vang dội như vậy trong năm 2020. Nguyên nhân là bởi “gã khổng lồ” này sẽ phải đứng trước nhiều thách thức mới.

Trước hết, vũ trụ điện ảnh Marvel - “mỏ vàng” của Disney vừa khép lại chặng đường 10 năm bằng Avengers: Hồi kết. Tháng 5 tới, hãng sẽ cho xuất xưởng phim riêng về Black Widow song quy mô được nhận xét là tương đối nhỏ so với những người tiền nhiệm thuộc MCU. Thêm vào đó, Lucasfilm cũng tạm ngưng sản xuất những bộ phim của Star Wars, ít nhất là cho đến năm năm 2022. Điều này khiến Disney mất thêm một “chiến mã” tại phòng vé vào năm nay.

Ngoài ra, các dự án live action được “nhà chuột” nuôi ý định sản xuất cũng có xu hướng lọt ra khỏi danh sách những phim hoạt hình hạng A mà hãng phim này có thể làm lại. Chưa kể thay vì có tới 3 phim live action để “hái ra tiền” như năm ngoái, năm nay, Disney chỉ có mỗi Hoa mộc lan. Bản thân bộ phim cũng gặp nhiều vấn đề: bỏ đi các nhân vật được coi là một phần linh hồn của bản hoạt hình, diễn xuất của nữ chính Lưu Diệc Phi khiến nhiều người e ngại. Thêm vào đó, phim vướng phải một vài ồn ào chính trị khiến tác phẩm có nguy cơ bị tẩy chay ở một số thị trường.

Đáng nguy hơn, phòng vé nội địa vừa chứng kiến phiên giảm 4% trong năm nay (giảm từ 11,9 tỉ USD trong năm 2018 xuống còn 11,4 tỉ USD trong năm 2019). Điều này khiến Disney cùng các hãng phim khác đang phải luân chuyển nguồn tài nguyên của mình để hỗ trợ cho mảng dịch vụ phát trực tuyến nhằm theo kịp xu hướng xem phim mới của công chúng. Bên cạnh việc cho ra rạp nhiều siêu phẩm hấp dẫn để cải thiện tình trạng sụt giảm doanh số chung, “nhà Chuột” cũng tích cực phát triển nền tảng Disney+ với hàng loạt dự án mới đáng để mong đợi. Dẫu đã là một “già gân” tại phòng vé song Disney mới chỉ là một tân binh trong lĩnh vực dịch vụ phát trực tuyến. Điều này đòi hỏi hãng phim phải tốn không không ít công sức, nhân lực, tiền bạc để có thể đủ sức cạnh tranh với các ông lớn trong ngành, đơn cử như Netflix.

Dù phải đương đầu với không ít thách thức, Disney cũng vẫn không ngừng hi vọng sẽ tiếp tục chiếm lĩnh thị trường phim chiếu rạp trong năm đầu của thập niên 2020. Bằng chứng là từ tháng 11.2019, công ty đã cập nhật lịch công chiếu với hàng loạt tác phẩm đình đám sẽ ra rạp trong năm nay như: phim riêng về Black Widow (Scarlett Johansson đóng chính), Hoa mộc lan của Lưu Diệc Phi, phim hoạt hình Onward… Đặc biệt, hãng cũng phát hành The Eternals - phim siêu anh hùng mới của Marvel quy tụ dàn sao đình đám như: Angelina Jolie, Kit Harington, Richard Madden, Ma Dong Seok… Dự án mở ra thời kỳ mới của vũ trụ điện ảnh Marvel khiến fan trung thành của thương hiệu siêu anh hùng đắt giá này không khỏi mong đợi. Tuy nhiên, so với năm 2019, những gì mà “nhà Chuột” sắp chiêu đãi khán giả ngoài rạp không thực sự được kỳ vọng sẽ tạo ra quá nhiều đột phá.

Cùng với mong muốn thắng lớn vào năm mới, Disney cũng nuôi tham vọng tiếp tục thống trị màn ảnh rộng toàn cầu trong thập niên tới bằng việc phát hành ít nhất 1 bộ phim mỗi tháng trong khoảng thời gian từ nay đến tận tháng 4.2023. Đáng mong đợi hơn cả có lẽ là các phần mới của Avatar được lên kế hoạch ra rạp lần lượt vào các năm 2021, 2023, 2025 và 2027. Sau hơn 10 năm chờ đợi, loạt siêu phẩm của đạo diễn lừng danh James Cameron được dự đoán sẽ giúp Disney sở hữu thêm kỷ lục phòng vé mới mà mục tiêu trước mắt là lấy lại ngôi vương đã mất từ Avengers: Endgame.