Vì sao Mariupol là điểm nóng chiến sự?

Vì sao Mariupol lại quan trọng?

Về mặt địa lý, thành phố cảng Mariupol có một vị trí đặc biệt. Nó như một cầu nối trên bộ giữa bán đảo Crimea, được Nga sáp nhập vào năm 2014, với khu vực ly khai Donbass.

Nếu kiểm soát được Mariupol, quân đội Nga sẽ nối liền tuyến đường từ Crimea với vùng Donetsk và Luhansk và kiểm soát hoàn toàn biển Azov.

Vào năm 2014, lực lượng ly khai đã cố gắng kiểm soát thành phố cảng này.

Tuy nhiên, lực lượng quân sự Ukraine đã giành được quyền kiểm soát Mariupol cho đến nay. Tổng thống Ukraine lúc bấy giờ là Petro Poroshenko đã tuyên bố Mariupol là thủ phủ của vùng sau khi Donetsk rơi vào tay lực lượng ly khai.

Bên cạnh đó, việc kiểm soát Mariupol sẽ giúp Nga có thêm các lợi thế về hàng hải. Trước đó, Nga đã mở rộng tầm ảnh hưởng đối với khu vực biển Đen sau khi sáp nhập bán đảo Crimea.

Ở phía đông, phần lớn đường bờ biển dọc theo biển Azov đã thuộc lãnh thổ Nga.

Tờ The Guardian đưa tin, nếu Mariupol thất thủ, Nga sẽ kiểm soát toàn bộ đường bờ biển dọc biển Azov và phần lớn biển Đen, cắt đứt giao thương hàng hải của Ukraine.

Vào năm 2014 sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea, Ukraine đã mất một phần ba đường bờ biển của biển Đen, lối vào eo biển Kerch và 5 cảng biển.

Theo tờ The Financial Times, sau khi Ukraine không còn Crimea, việc xử lý hàng hóa tại Mariupol và Berdyansk đã giảm lần lượt là gần 70% và 50%, kéo theo thiệt hại gần 400 triệu USD cho các cảng. Tình hình còn xấu hơn nữa hơn khi Nga cho thông cầu ở eo biển Kerch vào năm 2018.

Thành phố Mariupol là một trong những thành phố bị tàn phá nặng nề nhất

ẢNH: REUTERS

Dù vậy, Mariupol vẫn đóng một vai trò quan trọng.

Theo Bloomberg, 1/5 lượng sắt xuất khẩu của Ukraine đi qua cảng này. Mariupol kết hợp cùng với Berdyansk chiếm 5% lượng xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.

Đây cũng là nơi có hai nhà máy luyện sắt thép lớn nhất châu Âu là Azovstal và Ilyich.

Vì vậy, nếu Moscow kiểm soát được Mariupol sẽ là gây tác động mạnh đến hoạt động thương mại hàng hải và sản xuất kim loại của Ukraine.

Novorossiya - nước Nga mới

Năm 2014, Tổng thống Nga Vladimir Putin khi trả lời phỏng vấn đã gọi khu vực này là Novorossiya (Nước Nga mới) .

Novorossiya là một thuật ngữ lịch sử để chỉ các vùng lãnh thổ được coi là một phần của Nga dưới sự cai trị của Sa hoàng, bao gồm phần lớn miền Nam và Đông Ukraine, hiện nay là các thành phố như Odessa, Kharkiv, Kherson, Donetsk và Luhansk.

Reuters dẫn lời Tổng thống Putin nói: “Lịch sử của khu vực này với tư cách là một phần của Nga đã tạo ra nghĩa vụ đối với Moscow trong việc bảo vệ người dân hiện nay”.

Tổng thống Putin rất quan tâm đến khu vực từng được gọi là "nước Nga mới" dưới thời Sa hoàng

ẢNH: REUTERS

Về mặt hiệu quả chiến lược, việc kiểm soát Mariupol sẽ đưa Tổng thống Putin đến gần hơn với hình dung về Novorossiya.

Chiến thắng cần thiết

Theo một đánh giá của tình báo quốc phòng Anh, chiến thắng ở Mariupol sẽ là giúp nâng cao sĩ khí của các lực lượng Nga.

Hôm 12.4, Bộ Quốc phòng Anh cho biết: "Các lực lượng Nga đang cố gắng bao vây các lực lượng Ukraine ở phía đông bằng việc tiến quân từ hướng Kharkiv ở phía bắc và Mariupol ở phía Nam”.

Quân đội Nga cần một chiến thắng lớn để nâng cao sĩ khí

ẢNH: REUTERS

Hơn nữa, thành phố Mariupol cũng là nơi đặt đại bản doanh của tiểu đoàn cực hữu Azov. Nhiều tay súng Azov chịu ảnh hưởng của tư tưởng tân phát xít.

Một trong các lý do mà Tổng thống Putin đưa ra để mở chiến dịch quân sự ở Ukraine là nhằm chống lại các nhóm tân phát xít như Azov. Một chiến thắng trước tiểu đoàn này sẽ củng cố cho lý do trên.

Tuy nhiên, tiểu đoàn Azov chỉ là một phần nhỏ trong lực lượng phòng thủ Ukraine.

Vào năm 2019, Trung tâm Hợp tác và An ninh Quốc tế của Stanford ước tính rằng tiểu đoàn Azov bao gồm 1.500 thành viên cùng 1.000 thành viên trong nhánh bán quân sự Dân quân Quốc gia.