Vì sao ngân hàng cắt giảm nhân sự dù lãi lớn?

Giảm mạnh nhân sự ngân hàng

Báo cáo của nhiều ngân hàng (NH) cho thấy năm vừa qua, số lượng nhân viên đã sụt giảm mạnh. Chẳng hạn, NH TMCP Đầu tư và Phát triển VN (BIDV) công bố năm 2024 có lãi sau thuế hơn 25.000 tỉ đồng, cao hơn gấp đôi năm 2023. Thế nhưng, số lượng nhân viên đến cuối năm 2024 cũng giảm khoảng 1.000 người, xuống còn gần 29.000 người. Đây là năm cắt giảm nhân sự nhiều nhất của BIDV trong khoảng gần 10 năm qua dù đây vẫn là NH có số lượng nhân viên lớn nhất ở thời điểm hiện tại.

Tương tự, NH TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) công bố lãi sau thuế năm qua hơn 10.087 tỉ đồng, tăng gần 31% so với năm 2023. Dù vậy, nhà băng này cũng giảm gần 430 nhân viên, xuống còn gần 18.100 người. Tính trong vòng 5 năm qua, Sacombank đã cắt giảm hơn 1.000 người.

Hay NH TMCP Á Châu (ACB) năm qua thông báo lợi nhuận sau thuế gần 16.800 tỉ đồng, tăng gần 5% so với năm 2023. Nhà băng này cũng thu hẹp quy mô khi giảm bớt 365 người, còn lại 12.847 nhân sự.

NH TMCP Quốc tế VN (VIB) năm vừa qua lợi nhuận sau thuế giảm 15%, xuống còn gần 7.205 tỉ đồng. Đồng thời trong năm qua, VIB giảm 517 nhân viên, đưa tổng số nhân sự xuống còn 11.736 người. Tình hình này hoàn toàn trái ngược với năm 2023 khi VIB là đơn vị tuyển dụng tích cực với hơn 1.800 nhân sự mới.

Một số NH khác như Tiên Phong, Nam Á, An Bình, Kiên Long… cũng cắt giảm nhân sự trong năm 2024 nhưng với số lượng ít hơn, dưới 100 nhân viên.

ẢNH: NGỌC THẮNG

Ngược lại, cũng có một số nhà băng ghi nhận gia tăng nhân sự. Chẳng hạn, NH TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) trong năm qua tuyển thêm gần 2.500 người, tương ứng tăng 10% so với năm 2023 và nâng tổng số nhân viên lên gần 27.500 người. Trong năm qua, VPBank cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng vọt lên gần 16.000 tỉ đồng, cao gấp đôi so với năm 2023. Một đơn vị khác là NH TMCP Quân đội (MBBank) năm 2024 đạt lợi nhuận sau thuế gần 23.000 tỉ đồng, tăng 9% so với năm 2023. NH đã tuyển dụng thêm hơn 2.300 nhân viên mới trong một năm, nâng tổng số lên 18.639 người. NH TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank) cũng bổ sung thêm gần 1.200 người, đưa tổng số nhân viên cuối năm 2024 lên 18.533 người. Còn tại NH TMCP Ngoại thương VN (Vietcombank) - đơn vị dẫn đầu về lợi nhuận năm 2024 của ngành NH - năm qua tuyển mới thêm 813 nhân viên, nâng tổng số nhân sự lên 24.306 người…

Cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả

Xoay quanh câu chuyện nhân sự của ngành NH, PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM), cho rằng làn sóng cắt giảm nhân sự không chỉ diễn ra tại VN mà đây là xu hướng chung trên toàn thế giới và diễn ra ở nhiều ngành khác nhau. Trong đó, nguyên nhân nổi bật là việc các NH ứng dụng chuyển đổi số, nhiều công việc chuyển lên môi trường online nên số lượng nhân viên giảm đi. Chẳng hạn trước đây nhiều chi nhánh có cả trăm người thì sau này các nhà băng đã cắt giảm chỉ còn một nửa, thậm chí còn ít hơn. Bởi số lượng khách hàng đến các chi nhánh, phòng giao dịch trực tiếp cũng giảm dần khi nhiều hoạt động được thông qua dịch vụ ngân hàng điện tử, ứng dụng Internet Banking. Xu hướng này sẽ giúp các doanh nghiệp cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả cũng như tái cấu trúc nguồn nhân lực tốt hơn. Ở VN, thời gian qua, ngành NH khá tiên phong trong chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong hoạt động. Bên cạnh đó, số lượng nhân viên trong các NH luôn ở mức cao nên việc cắt giảm vài trăm người, nếu xét theo tỷ lệ trên tổng số nhân sự thì cũng không phải quá nhiều.

"Tăng trưởng tín dụng của toàn ngành NH trong năm nay dự kiến lên cao hơn khoảng 16%. Trong khi đó hệ thống NH không có thêm nhà băng nào mới được cấp phép nên khả năng tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận hằng năm là rất lớn. Nhiều NH vẫn liên tục tăng trưởng về thị phần, số lượng khách hàng, doanh thu mà không cần phải mở thêm chi nhánh vì tăng cường khả năng phục vụ khách hàng online. Câu chuyện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số khiến nhiều người bị mất việc là có xảy ra. Vì vậy người lao động bắt buộc phải làm quen với công nghệ mới nhanh hơn, cập nhật thêm kỹ năng, trau dồi nghề nghiệp… để tránh bị cơn lốc này cuốn đi", PGS-TS Nguyễn Hữu Huân chia sẻ thêm.

Còn theo chuyên gia kinh tế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, các nhà băng mạnh tay cắt giảm nhân sự trong năm qua dù vẫn báo lãi gia tăng còn có thể liên quan đến câu chuyện hiệu quả thật sự hay không. Hay nói cách khác, việc báo lãi của các nhà băng có thực chất hay vẫn còn tiềm ẩn rủi ro, nhất là liên quan đến nợ xấu, nợ có rủi ro gia tăng. Mặc dù các NH luôn kinh doanh có lãi nhưng cũng phải cạnh tranh khá gay gắt và từ đó cũng khiến các đơn vị này phải tiết giảm chi phí, bao gồm cả việc sa thải bớt nhân viên. Bởi nếu thật sự tăng doanh thu, lợi nhuận cao thì sẽ hiếm có doanh nghiệp nào lại cho nhân viên nghỉ việc hàng loạt. Tuy nhiên ông Thịnh thừa nhận các NH cũng là doanh nghiệp nên trong hoạt động kinh doanh, việc giảm nhân sự là điều bình thường và cũng không thoát khỏi xu hướng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ nên có thể biến động nhân sự sẽ mạnh hơn trước đây. Có những công việc sẽ phải cắt giảm nhân viên nhiều hơn nhưng cũng có một số bộ phận sẽ được gia tăng tuyển dụng tùy vào quy trình của từng đơn vị.