Vì sao ô tô Trung Quốc chưa thành công tại thị trường Việt Nam?

Thời gian gần đây, câu chuyện về ô tô Trung Quốc đang nóng trở lại khi nhiều hãng xe từ đất nước láng giềng đang "rục rịch" trở lại thị trường Việt Nam. Nhiều người đặt câu hỏi, liệu lần này các thương hiệu "xe Tàu" có chinh phục được người Việt hay không?

Dĩ nhiên, câu trả lời sẽ nằm ở tương lai và chỉ có thời gian mới có thể trả lời. Tuy nhiên, theo tôi để có thể thành công, trước hết các thương hiệu xe Trung Quốc cần phải nhìn lại lịch sử, để biết vì sao những hãng xe "đồng hương" từng đến Việt Nam những năm đầu thế kỷ 21 lại thất bại?

Với kinh nghiệm nhiều năm làm trong ngành ô tô, theo tôi có nhiều yếu tố quyết định đến thành công của một nhãn hiệu xe tại Việt Nam. Trong đó, ba yếu tố quan trọng nhất gồm cơ sở sản xuất tại Việt Nam, cách làm thương hiệu (branding) và đối tác phân phối ô tô con tại Việt Nam.

Thứ nhất, việc có một nhà máy tại Việt Nam sẽ tạo lòng tin cho khách hàng tiềm năng, thuyết phục khách hàng rằng thương hiệu ô tô này sẽ ở Việt Nam lâu dài, không giống như các công ty thương mại nhập khẩu ô tô nguyên chiếc dạng CBU có thể "biến mất" bất kỳ lúc nào. Đây là điều trước đây các hãng xe Trung Quốc từng đến Việt Nam chưa làm được. Tuy nhiên, điều này có vẻ đã được cải thiện. Hiện SAIC MG đã hợp tác với Tập đoàn Tanchong (Malaysia) để lắp ráp xe MG tại Đà Nẵng. Dongfeng rất có thể cũng sẽ được lắp ráp xe tại Việt Nam trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, theo thông tin tôi được biết, công ty ô tô Chery cũng đang nỗ lực tìm đối địa phương đạt yêu cầu của họ để thành lập công ty liên doanh sản xuất xe tại Việt Nam.

Thứ hai, để có thể thành công, hãng xe Trung Quốc cũng phải làm thương hiệu tốt. Việc làm thương hiệu ô tô con hết sức quan trọng đối với sự thành công của hãng xe tại thị trường mới. Cá nhân tôi thấy, các thương hiệu xe Trung Quốc trước đây đều chưa làm "ổn" khâu này.

Cuối cùng, người mua ô tô tại Việt Nam rất coi trọng uy tín của đại lý hoặc nhà phân phối xe khi họ mua ô tô con. Một đại lý hoặc một nhà phân phối ô tô có uy tín thấp trong xã hội thì rất khó bán xe hoặc không thể bán được xe. Thêm vào đó, kinh nghiệm trong phân phối ô tô con của đại lý hoặc nhà phân phối cũng rất quan trọng đối với thành công của một thương hiệu ô tô mới vào thị trường Việt Nam. Đặc biệt là thương hiệu ô tô con Trung Quốc.

Nếu nhìn lại lịch sử, có thể dễ dàng nhận thấy, những đối tác phân phối xe Trung Quốc trước đây đều chưa phải là những đối tác đủ tầm cỡ và kinh nghiệm. Phần lớn đều làm theo kiểu "ăn xổi ở thì" nên rất khó để thành công.

Tóm lại, xe Trung Quốc nếu so với các thương hiệu ô tô Nhật Bản hay Hàn Quốc, rõ ràng có lợi thế rất lớn về giá bán. Bên cạnh đó, thiết kế mẫu mã của những thương hiệu xe này cũng không thua kém các đối thủ cạnh tranh đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc. Tuy nhiên, để có thể tìm được chỗ đứng và chinh phục được thị trường Việt Nam, trước hết các thương hiệu xe Trung Quốc phải giải được "những bài toán" kể trên.

* Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một chuyên gia có gần 40 năm làm việc trong ngành ô tô tại Việt Nam. Đóng góp bài viết, câu hỏi xin gửi về [email protected] hoặc [email protected].