Tự động phát
Bất chấp nỗ lực dọn rác lơ lửng trên quỹ đạo xung quanh Trái đất, Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) thừa nhận vấn đề này ngày càng trở nên tồi tệ, mà hậu quả sẽ rất đáng lo.
Các mảnh vỡ không gian đã tích tụ kể từ những chương trình thám hiểm vũ trụ đầu tiên, như vệ tinh nhân tạo đầu tiên Sputnik 1 (tháng 10.1957), hay tàu Apollo 11 thám hiểm mặt trăng (tháng 7.1969).
Số lượng xác tên lửa đẩy, các vệ tinh hết hoạt động và nhiều mảnh vỡ khác trong không gian hiện đã vượt xa số phương tiện đang hoạt động trên quỹ đạo. Với mỗi lần phóng vệ tinh mới, mỗi chuyến đi đến Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS), nguy cơ va chạm tăng lên, khi các vật thể phá hủy lẫn nhau và tạo thêm nhiều mảnh vỡ.
Đầu năm nay đã có nhiều lo lắng khi hai vệ tinh cũ có thể va chạm, còn Trạm ISS cũng đã buộc phải cơ động khẩn cấp để tránh tình trạng va chạm ba lần chỉ trong năm 2020.
Trong 20 năm qua, mỗi năm có khoảng 12 vụ va chạm tạo ra các mảnh vụn không gian, và con số này vẫn đang gia tăng. Một mô hình của ESA cho thấy đã có 130 triệu mảnh vỡ không gian có chiều dài nhỏ hơn 1 milimet.
Minh họa các vệ tinh trên quỹ đạo xung quanh Trái đất. Chụp màn hình The European Space Agency |
Các trạm không gian và vệ tinh ngừng hoạt động cũng thường rã ra trong khí quyển, làm tăng quy mô và mật độ mảnh vụn hiện có. Tuy nhiên, trong báo cáo mới đây, ESA nhấn mạnh rủi ro từ các vụ nổ quanh quỹ đạo là ưu tiên hàng đầu.
“Nguyên nhân lớn nhất gây ra vấn đề mảnh vụn không gian gần đây chính là các vụ nổ ở quỹ đạo, gây ra bởi năng lượng còn sót lại – nhiên liệu và pin – trên tàu không gian và tên lửa,” theo ông Holger Krag, giám đốc chương trình An toàn Không gian của ESA.
Cơ quan này nhấn mạnh nhu cầu sử dụng nhiều hơn các tên lửa có thể tái sử dụng để giảm lượng mảnh vụn trong quỹ đạo, cũng như các kỹ thuật chế tạo phương tiện không gian tốt hơn giúp chúng có ít khả năng bị phân rã theo thời gian.
Báo cáo này cũng đề xuất việc xả hết năng lượng và nhiên liệu dự trữ để giảm thiểu các vụ nổ trong quỹ đạo, hoặc sử dụng năng lượng đó để di chuyển tàu vũ trụ đến một quỹ đạo an toàn hơn.
Chúng bao gồm những cái gọi là “quỹ đạo nghĩa địa” phía trên những quỹ đạo dành cho các tàu vũ trụ đang hoạt động, hoặc là quỹ đạo phá hủy, nơi các phương tiện sẽ dần rơi vào bầu khí quyển của trái đất và bị đốt cháy.
Trong khi đó, cơ quan này đã ủy quyền một dự án thu thập mảnh vụn vũ trụ, với thời gian dự kiến là năm 2025.
Bình luận (0)