Vĩnh biệt một giọng đọc huyền thoại

NSND Tuyết Mai, giọng đọc huyền thoại của Đài tiếng nói Việt Nam, vừa ra đi ở tuổi 98.

Khi những đoạn nhạc hiệu chương trình Vì an ninh Tổ quốc, tiết mục Kể chuyện cảnh giác, chương trình Trang văn nghệ chủ nhật, chương trình Đọc truyện đêm khuya, tiết mục Tiếng thơ, chương trình Sân khấu truyền thanh, chương trình Dành cho đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc… được phát lại trên trang báo điện tử của Đài tiếng nói Việt Nam, nhiều người không khỏi bồi hồi khi được nghe lại giọng nữ trung vang, mềm của NSND Tuyết Mai. Giọng nói của ký ức, của lịch sử. Giọng nói mà nhà văn Tô Hoài đã dành lời khen “đạt đến mức chuẩn mực” về cách phát âm của một ngôn ngữ chuẩn mực cho cả nước trên Đài tiếng nói Việt Nam.

NSND Tuyết Mai (phải) và NSƯT Hà Phương khi còn công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam

tư liệu

Được tôn vinh là “giọng đọc vàng” trên sóng phát thanh, nhưng có điều đặc biệt là NSND Tuyết Mai không qua đào tạo phát thanh viên mà chỉ tự học, tự rèn luyện. NSND Tuyết Mai (tên thật là Bùi Thị Thái) sinh ra ở đảo Cát Hải, Hải Phòng. Bà theo gia đình lên Hà Nội từ năm 12 tuổi và sớm tham gia cách mạng, hát cổ động cho nhiều phong trào, tham gia ghi âm những ca khúc cách mạng tại Đài tiếng nói Việt Nam. Năm 1958 đánh dấu ngã rẽ trong sự nghiệp của bà, ca sĩ Bùi Thị Thái đã trở thành phát thanh viên xuất hiện trên sóng phát thanh với nghệ danh Tuyết Mai.

Trong ký ức của nhiều đồng nghiệp cùng thời hay thuộc thế hệ sau này, NSND Tuyết Mai dù sở hữu chất giọng trời phú, nhưng bà luôn khiêm nhường, khổ luyện để có được giọng đọc truyền cảm đi vào lòng thính giả nhiều thế hệ.

NSƯT Hà Phương vẫn nhớ, NSND Tuyết Mai luôn giữ gìn từng chút một trong sinh hoạt, ăn uống, đi đứng để lúc nào cũng có giọng đọc với âm thanh đẹp nhất. Bà không bao giờ ngồi dưới quạt trần để tránh gió. Bà cũng không ngừng trau dồi khi lúc nào trong túi cũng có một cuốn sách. NSND Tuyết Mai từng chia sẻ: “Mình đọc trên đài là đọc cho bạn mình nghe, cho dân mình nghe thì phải đọc sao cho họ thích chứ”.

NSƯT Hà Phương cho hay, những giọng đọc hàng đầu thời ấy có Tuyết Mai, Việt Hà, Việt Khoa, Lan Hương, Minh Đạo… đã giúp chương trình Đọc truyện đêm khuya trở thành “thương hiệu” của Đài tiếng nói Việt Nam, được thính giả ở khắp mọi miền đất nước đón nhận. Với riêng NSND Tuyết Mai, bà còn ghi dấu ấn với tiết mục Tiếng thơ, Trang văn nghệ chủ nhật… Thậm chí, đến giờ, sau 40 năm, lời xướng của chương trình Đọc truyện đêm khuya và tiết mục Tiếng thơ vẫn chưa tìm được giọng đọc nào thay thế.

Giọng đọc của NSND Tuyết Mai còn gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, bà là người đã đọc bản tin đầu tiên của miền Nam hoàn toàn giải phóng, bản tin khi Bác Hồ mất. Nhiều thế hệ phát thanh viên sau này của Đài tiếng nói Việt Nam đã được bà dìu dắt trưởng thành.

Theo thông tin từ gia đình, NSND Tuyết Mai từ trần vào hồi 22 giờ 12 ngày 5.3, hưởng thọ 98 tuổi. Tang lễ NSND Tuyết Mai được tổ chức vào lúc 7 giờ ngày 10.3 tại nhà riêng số 5 Trần Phú (Hà Nội), hỏa táng cùng ngày tại đài hóa thân Hoàn Vũ (Hà Nội), an táng tại nghĩa trang xã Sài Sơn, H.Quốc Oai, TP.Hà Nội.