Vinh danh 3 nhà khoa học nữ trẻ xuất sắc của Việt Nam

Tại Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, ngày 25.11, chương trình Giải thưởng L’Oréal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học (For Women in Science) đã tổ chức lễ trao Giải thưởng Nhà khoa học nữ xuất sắc năm 2022.

Giải thưởng đã được trao cho 3 nhà khoa học nữ Việt Nam đã có các đề án nghiên cứu tiềm năng vì sức khỏe và lợi ích cho cộng đồng.

Ba nhà khoa học nữ được vinh danh trong lễ trao giải thưởng

nhật nam

Ban tổ chức cho biết năm 2022, chương trình L’Oréal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học đã chọn vinh danh 3 nhà khoa học trẻ xuất sắc trong 2 lĩnh vực khoa học vật liệu và khoa học đời sống.

Tiêu chí chọn lựa được dựa trên thành tích nghiên cứu khoa học nổi bật thông qua số lượng bài viết được đăng tải trên các tạp chí quốc tế, ấn phẩm khoa học được xuất bản, hoạt động nghiên cứu khoa học đã và đang tham gia và vai trò hình mẫu cho các thế hệ nghiên cứu trẻ.

Các nhà khoa học xuất sắc được vinh danh là PGS - TS Lê Minh Hà, Trưởng phòng Hóa dược, Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam.

PGS - TS Phan Thị Phương Nhi, Phó trưởng khoa Nông học, phụ trách khoa học và hợp tác quốc tế, Khoa Nông học, Đại học Nông Lâm Huế.

TS Hà Thị Thanh Hương,Trưởng bộ môn kỹ thuật mô và y học tái tạo, Khoa Kỹ thuật y sinh, Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM.

Giải thưởng đã trao học bổng nghiên cứu trị giá 150 triệu đồng cho mỗi nhà nghiên cứu, giúp họ tiếp tục phát triển đề án theo hướng nghiên cứu chuyên sâu, để mang lại lợi ích thiết thực và có giá trị lớn tại Việt Nam.

Hội thảo chia sẻ các đề tài nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học nữ từng đoạt giải thưởng với nữ sinh viên các ngành khoa học

nhật nam

Dịp này, ban tổ chức cũng vinh danh PGS - TS Hồ Thị Thanh Vân, nhà khoa học nữ trẻ vừa được trao tặng Giải thưởng L’Oreal - UNESCO Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới (International Rising Talent) tại Paris (Pháp) vào tháng 6 vừa qua.

Trong khuôn khổ lễ trao giải, nhằm khuyến khích động viên các sinh viên ngành khoa học tiếp tục phát triển trong lĩnh vực khoa học, chương trình đã tổ chức hội thảo khoa học chia sẻ các đề tài nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học nữ từng đoạt giải thưởng với nữ sinh viên các ngành khoa học.

Những đề tài vì sức khỏe cộng đồng

Phát biểu tại lễ trao giải, GS - Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng khoa học giải thưởng, đánh giá cao về các nghiên cứu của 3 nhà khoa học nữ.

PGS - TS Lê Minh Hà đã nghiên cứu về bài thuốc tắm lá nổi tiếng của người Dao đỏ tại xã Tả Phìn (H.Sa Pa, Lào Cai) hướng đến bổ sung các bằng chứng khoa học hiện đại cho bài thuốc này. Đề tài đã góp phần bảo tồn, lưu giữ các bài thuốc cổ của người dân tộc Dao đỏ; giúp người dân bản địa biết lưu giữ, phát triển, nhân rộng các cây thuốc quý, phục vụ cho sức khỏe cộng đồng và góp phần phát triển kinh tế tuần hoàn cho cộng đồng dân tộc thiểu số.

PGS - TS Phan Thị Phương Nhi đã áp dụng phương pháp chỉ thị phân tử trong việc đánh giá đa dạng nguồn gen, thông qua đó tạo lập nguồn kiến thức quý giá về đặc điểm các giống chè đang được trồng tại khu vực miền Trung, đặc biệt là nhận diện chè Truồi (loại chè Truồi đã từng là loại nước uống phổ biến trong cung đình Huế), góp phần khẳng định tên tuổi của chè Truồi là một đặc sản của cố đô Huế.

GS - Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng khoa học giải thưởng, phát biểu tại lễ trao giải

nhật nam

Đề án có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá đa dạng di truyền các loài chè, định danh cấp độ các loài để có thể đảm bảo chất lượng của các loại chè, từ đó bảo tồn các nguồn vật liệu quý và đặc hữu, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa phi vật thể của cố đô Huế.

TS Hà Thị Thanh Hương được vinh danh qua đề án nghiên cứu về kỹ thuật phát hiện sớm bệnh Alzheimer. Đề tài của TS Hương tập trung vào việc sử dụng những dấu ấn sinh học có trong huyết tương đầy triển vọng được dùng cho chẩn đoán Alzheimer là protein tau được phosphoryl hoá (p-tau). P-tau là một thành phần quan trọng kích hoạt sự hình thành của đám rối tơ thần kinh nội bào, vốn là một cơ chế bệnh sinh quan trọng của bệnh Alzheimer.

Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào hướng tới việc phát triển một xét nghiệm kết hợp hóa chất miễn dịch và hạt nano để chẩn đoán sớm AD sử dụng mẫu huyết tương. Vì thế, nghiên cứu của TS Hương nhắm đến việc áp dụng một xét nghiệm siêu nhạy đã được xác minh là hoạt động hiệu quả với p-tau 181, một dấu ấn sinh học AD có nồng độ thấp trong máu, là nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng.

Bằng cách áp dụng các nguyên tắc điện hóa, phương pháp này rất tiềm năng trong việc mang lại độ chính xác cao với giới hạn phát hiện và định lượng tối thiểu, đảm bảo phát hiện được sớm và can thiệp kịp thời bệnh nhân Alzheimer.

Từ năm 2009, chương trình L’Oréal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học đã được giới thiệu đến Việt Nam nhằm hướng tới mục tiêu hỗ trợ, khuyến khích việc sử dụng trí tuệ, sự sáng tạo và đam mê của những nhà khoa học nữ tại Việt Nam.

Trong suốt 13 năm qua, chương trình giải thưởng và học bổng nghiên cứu khoa học dành cho nữ giới này đã vinh danh 35 nhà khoa học nữ xuất sắc của Việt Nam từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước vì những nghiên cứu được đánh giá là có ý nghĩa khoa học quan trọng, góp phần cải thiện và thay đổi cuộc sống của cộng đồng và giúp họ tiếp tục theo đuổi niềm đam mê với nghiên cứu khoa học.

Việt Nam cũng là quốc gia hiếm hoi được vinh danh 3 lần cho giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng quốc tế trong năm 2015, 2018 và 2022 tại Paris (Pháp), qua những thành tựu nổi bật trong nghiên cứu khoa học của các nhà khoa học nữ trẻ Việt Nam.

Trong năm 2020, 3 nhà khoa học nữ Việt Nam được vinh danh tại Giải thưởng L’Oreal - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học các năm trước, cũng được chọn lựa vào các vị trí hàng đầu trong danh sách 100 nhà khoa học xuất sắc châu Á.