Virus Zika có thể đã phát triển âm thầm từ lâu tại Brazil

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã sử dụng một 'đồng hồ di truyền' để tìm hiểu sự thay đổi của virus này trước khi được phát hiện tại Brazil vào năm 2013, theo ww.nbcnews.

Các nhà nghiên cứu sử dụng các mẫu virus Zika trên cả nước để tìm những đột biến gen trong chuỗi di truyền. Virus này hiện đã bùng nổ khắp Brazil, một phần ở châu Mỹ và vùng Caribbean. Các mẫu này rất giống với chủng vi khuẩn được phát hiện ở vùng đảo Polynesia thuộc nước Pháp vào năm 2013. Các nhà nghiên cứu ước tính nguồn gốc của hệ gen này xuất hiện trong khoảng thời gian tháng 8.2013 đến tháng 4.2014 tại Brazil .

Kể từ khi virus này lan rộng khắp Brazil vào năm 2015, các nhà nghiên cứu nhận thấy nó cùng họ với loại virus sốt xuất huyết, cùng bị truyền bệnh từ loại muỗi vằn Aedes aegypti như vật trung gian truyền bệnh. Nhưng biểu hiện của nhiễm bệnh virus Zika nhẹ hơn, thậm chí không gây ra triệu chứng rõ ràng, hay sốt, phát ban đau nhức cơ thể nhẹ hơn so với sốt xuất huyết.

Tháng 11.2015, chính quyền Brazil đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp dẫn đến nguy cơ gia tăng dị tật bẩm sinh, gọi là tật đầu nhỏ, trong đó đầu và não của em bé trở nên kém phát triển và đã phát hiện 4.000 trường hợp liên quan đến virus này.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định, virus Zika có thể là nguyên nhân của tật đầu nhỏ, cũng như dị tật bẩm sinh khác và gây ra hội chứng Guillain-Barre (một chứng rối loạn do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công một phần hệ thần kinh ngoại biên) có thể giết chết hoặc làm tê liệt bệnh nhân. WHO cho biết, virus Zika đã lan rộng khắp 34 quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc Châu Mỹ.

Brazil cho rằng các vận động viên hay khách du lịch đã mang virus này vào đất nước họ trong thời gian diễn World Cup 2014. Nhưng nhà nghiên cứu Oliver Pybus của Đại học Oxford tại Anh và các nhà nghiên cứu tại Viện Chagas Evandro của Brazil cho biết virus này thực tế đã tồn tại tại Brazil từ trước đó.

Tiến sĩ Nuno Faria của Đại học Oxford và Viện Chagas Evandro của Brazil, người tham gia nghiên cứu này, cho biết nhóm của ông không thể chắc chắn virus Zika gây tật đầu nhỏ. Họ đưa ra nghi ngờ có thể đây là sự đột biến của các virus gây ra dị tật bẩm sinh. Tuy nhiên, Mark Woolhouse, giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại đại học Edinburgh ở Anh, người không tham gia vào nghiên cứu, cho rằng nếu Virus Zika là nguyên nhân của tật đầu nhỏ, nó có thể là sự tương tác giữa virus, người bệnh và môi trường gây bệnh hơn là nguyên nhân đột biến của virus.