Vụ hơn 14.000 điện thoại bị nghe lén: Nghe lén, phải xử lý hình sự

>> Hơn 14.000 điện thoại bị nghe lén
>> Giật mình với thiết bị nghe lén

Nhiều công ty vệ sĩ cũng ngang nhiên quảng cáo theo dõi qua điện thoại

Hậu quả khó lường

Trao đổi với Thanh Niên xung quanh vụ việc phát hiện 2 vụ kinh doanh phần mềm nghe lén, giám sát điện thoại, thượng tá Tạ Văn Biên, Phó trưởng phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm công nghệ cao (PC50 - Công an TP.Hà Nội), đánh giá đây là vụ việc nghiêm trọng. Cụ thể, bằng việc chỉ cần bỏ ra vài trăm nghìn đồng mua phần mềm giám sát, nghe lén rồi cài đặt vào máy điện thoại, kẻ xấu rất dễ dàng để khai thác được những thông tin liên quan đến đời tư cá nhân, về công việc, hay lộ số tài khoản, mật khẩu cá nhân, lộ những thông tin bí mật về riêng tư, công việc… Thậm chí kẻ xấu còn có thể giả mạo chủ nhân của số thuê bao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. “Còn đối với những người nổi tiếng, người có tầm ảnh hưởng lớn tới xã hội, những thông tin theo dạng kể trên mà bị lọt vào tay tội phạm thì hậu quả xảy ra sẽ hết sức khôn lường”, thượng tá Biên cảnh báo.

Cách phát hiện và tháo gỡ phần mềm nghe lén Ông Ngô Tuấn Anh, Phó chủ tịch phụ trách an ninh mạng Bkav, cho biết phần mềm theo dõi, nghe lén được cài đặt trong thuê bao điện thoại có thể được phát hiện qua những dấu hiệu sau: pin máy hết nhanh một cách bất thường (do phần mềm nghe lén khiến máy hoạt động liên tục); điện thoại không sử dụng nhưng vẫn sinh ra nhiệt (do phần mềm cài đặt hoạt động ngầm); cước 3G tăng đột biến; biểu tượng GPRS thường xuất hiện trên góc màn hình dù người dùng không kích hoạt tính năng này; điện thoại đột nhiên chạy chậm, nhận được tin nhắn lạ như gửi lệnh điều khiển từ xa... Khi chủ thuê bao nghi ngờ máy của mình bị cài phần mềm theo dõi, nghe lén thì có thể khôi phục cài đặt gốc (factory reset) để xóa phần mềm cài đặt này. Với điện thoại dùng hệ điều hành Android nói chung, chủ thuê bao cần vào mục thiết lập (settings), chọn "Sao lưu và đặt lại" rồi chọn tiếp "Khôi phục cài đặt gốc". Trước khi thực hiện việc này thì cần sao lưu lại dữ liệu sẵn có trên điện thoại. Cũng theo ông Ngô Tuấn Anh, để tránh bị cài phần mềm nghe lén, chủ thuê bao nên cài đặt mật khẩu cho điện thoại cùng với các phần mềm bảo mật. Hà An

Thượng tá Biên cho biết thêm, với những người sử dụng smartphone, để tránh bị cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén, hãy nên cẩn trọng với các tin nhắn lạ gửi đến, các tin nhắn mời quảng cáo, tin nhắn cài đặt nâng cấp phần mềm, tin nhắn mời tải ảnh… không nên truy cập vào các trang web lạ, thường xuyên kiểm tra, giám sát những phần mềm chạy trong máy điện thoại.

Thượng tá Biên nói: “Việc cài đặt phần mềm là tương đối dễ. Chỉ cần từ 3 - 5 phút là kẻ xấu đã có thể hoàn tất công đoạn cài đặt. Không những thế phần mềm giám sát, nghe lén này chạy ngầm trong hệ điều hành của điện thoại bị cài nên rất khó phát hiện mình đang bị theo dõi. Để tránh bị cài đặt, không nên để người lạ sử dụng điện thoại của mình”.

Liên quan tới vụ phát hiện Công ty TNHH Việt Hồng (110 Tô Vĩnh Diện, P.Khương Trung, Q.Thanh Xuân, TP.Hà Nội) rao bán phần mềm giám sát điện thoại Ptracker và bắt quả tang Lê Viết Tám (41 tuổi, ngụ tại P.Nhân Chính, Q.Thanh Xuân, TP.Hà Nội) có hành vi cài đặt phần mềm giám sát Mspy vào máy điện thoại cho người mua, hiện PC50 đang phối hợp cùng các đơn vị nghiệp vụ để điều tra mở rộng vụ án đối với các cá nhân, tổ chức liên quan.

Đủ căn cứ để khởi tố vụ án

Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Nguyễn Ánh Thơm thuộc Đoàn luật sư TP.Hà Nội, cho biết theo điều 21 của Hiến pháp năm 2013 quy định thì mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Điều này đồng nghĩa với việc không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác. Còn theo điều 125 bộ luật Hình sự, việc truy cập bất hợp pháp vào máy điện thoại để lấy thông tin riêng, thu lợi bất chính đã có dấu hiệu phạm tội xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác. Trong khi đó, toàn bộ dữ liệu bí mật được lấy từ điện thoại bị giám sát sẽ chuyển về máy chủ đặt tại Công ty Việt Hồng. Và những nhân viên cũng như quản lý ở đây đều có thể xem, xóa, khai thác nội dung dữ liệu lấy được từ máy điện thoại bị giám sát. Như vậy, những trường hợp tham gia thực hiện đều bị xem xét xử lý.

Đối với vụ bắt quả tang Lê Viết Tám đang cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén cho khách hàng, qua điều tra làm rõ, PC50 còn phát hiện có tới 4 công ty vệ sĩ sử dụng phần mềm giám sát Mspy để phục vụ nhu cầu của khách hàng; đang lập hồ sơ điều tra đối với 4 công ty này. Theo luật sư Thơm, cá nhân hay công ty mua phần mềm Mspy của Tám để truy cập, giám sát thuê bao điện thoại trái phép thì đều phải chịu trách nhiệm hình sự về tội xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác. Và căn cứ theo kết luận điều tra của cơ quan công an thì hoàn toàn đủ căn cứ để khởi tố 4 công ty vệ sĩ này.

Tuy nhiên, vẫn theo luật sư Thơm, để xử lý hành vi vi phạm của những cá nhân cũng như công ty liên quan, trước hết phải xác định các bị hại là chủ các thuê bao điện thoại bị cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén bất hợp pháp. Và các bị hại cần có đơn trình báo để làm căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật. Việc xem xét xử lý hình sự trong vụ án này là rất cần thiết, vì như vậy sẽ tạo được sự răn đe và không tạo tiền lệ xấu về sau.

Nhiều người chưa biết mình đang bị theo dõi

Về vấn đề này, thượng tá Biên cho biết đơn vị sẵn sàng tiếp nhận những thông tin phản ánh từ các nạn nhân và người dân để phục vụ công tác điều tra, phá án. Hiện đơn vị đang tích cực kết nối với bị hại qua nhiều kênh thông tin, trong đó có báo chí. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại vẫn còn rất nhiều chủ nhân của các thuê bao trong vụ án cũng không hề biết mình đang bị theo dõi, nên việc liên lạc sẽ gặp khó khăn. Ngoài ra, nhiều trường hợp trong vụ án là người thân, vợ chồng… cài thiết bị nghe lén để theo dõi, giám sát lẫn nhau về khía cạnh tình cảm. Xuất phát từ điều này, khả năng nhiều bị hại sẽ không xuất hiện, trình báo với cơ quan công an. Thượng tá Biên cho biết hiện chưa có quyết định khởi tố hình sự vụ án.

Tôi có ý kiến Mối hiểm họa Cài đặt phần mềm để nghe lén điện thoại quả thật là một mối hiểm họa cho xã hội, an ninh quốc gia, vì vậy cần phải xử lý hình sự. Đó là ý kiến của nhiều bạn đọc sau khi Thanh Niên đăng bài Hơn 14.000 điện thoại bị nghe lén trên số báo ngày 24.6. Cần xử nghiêm Mua bán thông tin, bí mật đời tư bằng việc nghe lén là một hành vi phạm tội. Tội phạm dạng này phải được xử lý nghiêm. Bên cạnh việc xử tù, các cá nhân, các công ty vệ sĩ nghe lén điện thoại cũng phải bị phạt tiền thật nặng, bồi thường cho các thuê bao bị nghe lén để không còn tình trạng này diễn ra. Dũng Tuấn ([email protected]) Nhiều người khốn đốn Với tình trạng nghe lén này, tôi chắc có rất nhiều người chịu cảnh khốn đốn. Chỉ với 900 triệu đồng trong 9 tháng qua, Công ty Việt Hồng đã làm đổ vỡ bao nhiêu hợp đồng kinh doanh, làm lộ bao nhiêu bí mật làm ăn của các đối thủ cạnh tranh trên thương trường. Điều này cần được xác minh làm rõ và tính tổng thiệt hại để xử phạt công ty này. Nguyễn Văn Tâm ([email protected]) Khủng bố tinh thần Hành vi nghe lén điện thoại người khác sẽ gây rất nhiều bất ổn cho xã hội và làm khủng hoảng tinh thần người bị nghe lén. Đây cũng là một dạng khủng bố tinh thần nghiêm trọng với nhiều người, cần phải xử lý nghiêm và có biện pháp ngăn chặn ngay. Hoàng Thái Dụng ([email protected]) Ban CTBĐ (tổng hợp)

Không thể để tình trạng này xảy ra trong xã hội được. Theo tôi, cần xử lý nghiêm các công ty vệ sĩ đã thu lợi bất chính từ việc làm phạm pháp này. Nguyễn Thị Thu Thảo (Q.8, TP.HCM) Có thể rất nhiều gia đình đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì chuyện nghe lén này, vì vậy không nên để tình trạng này xảy ra trong xã hội nữa. Việt Hòa (Q.Tân Bình, TP.HCM) An Phong (thực hiện)

Hà An