Xử phúc thẩm vụ 'chuyến bay giải cứu': 21 bị cáo hầu tòa gồm những ai?

Sáng mai 25.12, TAND cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án "chuyến bay giải cứu". Theo quyết định đưa vụ án ra xét xử, phiên tòa được mở do 21 bị cáo có đơn kháng cáo.

TRẦN PHAN

4 người bị tuyên chung thân đều kháng cáo

Hồi tháng 7, TAND TP.Hà Nội xét xử và tuyên án sơ thẩm đối với 54 bị cáo vụ "chuyến bay giải cứu". Trong số này có 4 bị cáo bị tuyên án chung thân.

Cụ thể, Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) và Vũ Anh Tuấn (cựu Phó trưởng phòng Tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) cùng bị cáo buộc phạm tội nhận hối lộ, với số tiền lần lượt 42,6 tỉ đồng, hơn 25 tỉ đồng và hơn 27,3 tỉ đồng.

Người còn lại là Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an) bị cáo buộc phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền 800.000 USD (tương đương 18,8 tỉ đồng) thông qua phi vụ "chạy án" cho Tổng giám đốc và Phó tổng giám đốc Công ty Bluesky.

Sau phiên sơ thẩm, cả 4 bị cáo nêu trên đều có đơn kháng cáo. Trong đó, 3 bị cáo Kiên, Lan và Tuấn xin giảm nhẹ hình phạt; riêng bị cáo Hưng tiếp tục kêu oan như tại tòa trước đó.

Diễn biến bất ngờ xảy ra, trước khi phiên phúc thẩm được mở, luật sư của bị cáo Hoàng Văn Hưng cho hay cựu điều tra viên này đã thay đổi nội dung kháng cáo từ kêu oan sang xin giảm nhẹ hình phạt, đồng thời tác động gia đình khắc phục toàn bộ hậu quả.

TRẦN PHAN

Nhận hối lộ 21,5 tỉ nhưng không biết đó là vi phạm

Cựu quan chức kháng cáo xin giảm nhẹ còn có bị cáo Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) và Trần Văn Tân (cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam).

Tại phiên sơ thẩm, ông Dũng và ông Tân cùng bị cáo buộc phạm tội nhận hối lộ, với mức án bị tuyên lần lượt 16 năm tù và 6 năm tù.

Quá trình xét xử, cựu Thứ trưởng Tô Anh Dũng thừa nhận cầm 21,5 tỉ đồng từ các doanh nghiệp khi thực hiện chủ trương cấp phép các chuyến bay đưa công dân về nước. Tuy vậy, bị cáo phân trần rằng, vì nể nang, thấy các doanh nghiệp tham gia theo chủ trương nên mới tiếp xúc để lắng nghe, hỏi thăm và hướng dẫn, chứ không ra điều kiện hay yêu cầu gì.

Theo lời ông Dũng, sau khi được tham gia, tổ chức xong chuyến bay, các doanh nghiệp chủ động liên hệ để gửi quà cảm ơn. Bị cáo nhận vì không nhận thức được đây là vi phạm pháp luật, cứ nghĩ mình không làm bất cứ điều gì sai chính sách hay lợi dụng, bàn bạc để gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Tương tự, cựu Phó chủ tịch Trần Văn Tân thừa nhận nhiều lần nhận tiền từ doanh nghiệp với tổng cộng 5 tỉ đồng. Khi đưa tiền, doanh nghiệp nói đây là "cảm ơn, tặng quà sinh nhật, quà lễ tết…". Bị cáo cũng nghĩ rằng đó là tiền của doanh nghiệp, không phải từ ngân sách nhà nước nên mới nhận. Với số tiền nhận hối lộ, ông Tân cho hay mình đã dùng vào những việc có ý nghĩa.

TRẦN PHAN

Nạn nhân của cơ chế xin - cho

Trong số đại diện các doanh nghiệp có đơn kháng cáo vụ "chuyến bay giải cứu", 2 bị cáo gây nhiều chú ý là Lê Hồng Sơn (Tổng giám đốc Công ty Bluesky) và Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó tổng giám đốc Công ty Bluesky).

Theo bản án sơ thẩm, 23 bị cáo là đại diện các doanh nghiệp trực tiếp liên quan đến công tác tổ chức chuyến bay đã có hơn 400 lần đưa hối lộ, với tổng số hơn 226 tỉ đồng cho các quan chức. Trong đó, Nguyễn Thị Hằng và Lê Hồng Sơn cùng bị xác định đưa hối lộ nhiều nhất, với 76 lần, tổng số hơn 100 tỉ đồng.

Hai bị cáo Hằng và Sơn cũng chính là những nhân vật trong phi vụ "chạy án" mà cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng bị cáo buộc phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đáng chú ý, quá trình xét xử sơ thẩm, nhiều bị cáo thuộc các doanh nghiệp cho biết họ bị ép đưa hối lộ, nếu không sẽ bị gây khó trong quá trình cấp phép chuyến bay.

Điển hình, bị cáo Lê Hồng Sơn nói rằng có đến 80% chuyến bay của Công ty Bluesky bị gợi ý, o ép phải bôi trơn. "Ai là người được hưởng lợi, doanh nghiệp hay là ai? Trong vụ án này, doanh nghiệp của bị cáo vừa là người vi phạm vừa là người bị hại, là nạn nhân của cơ chế xin - cho, của văn hóa phong bì, của sự thiếu hiểu biết về pháp luật", bị cáo phân trần.