Xu xoa

Xu xoa ăn kèm nước cốt dừa và nước đường bát - Ảnh: N.V.Học

Rau xu xoa mọc tự nhiên trên các mỏm đá nhấp nhô ở sóng biển, có màu đen, muốn cào được không phải chuyện dễ. Người ta phải chèo thúng hoặc thuyền nhỏ len lách dọc sát những ghềnh đá với những dụng cụ đặc trưng của ngư dân mới có được những nhúm rong biển ưng ý. Mùa xu xoa chỉ bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 4 - 5 âm lịch. Bởi vậy, muốn có xu xoa ăn quanh năm, phải lo dự trữ. Thời điểm thuận lợi để cào được rau xu xoa là ban ngày vào lúc thủy triều xuống, lúc này các tảng đá mình bám đầy rau xu xoa mới nhô lên khỏi mặt nước.

Để biến những chùm rong biển bám đầy bùn đất thành những cục xu xoa trong vắt, ngon lành phải qua nhiều công đoạn: giặt, nấu nhừ nát, lược, ép bỏ xác...; trong đó, khâu “giặt” là công đoạn tốn sức và lâu nhất. Rau xu xoa mang về cho nước vào, giặt mấy bận cho hết bùn, rồi ngâm nước trở lại cả buổi để nó nở bung thành từng cọng.

Sau đó, giặt lại, nhặt bỏ hết tạp chất. Bắc nồi lên bếp, chờ nước sôi bỏ rau xu xoa vào, khuấy đều tay đến khi nhừ nát, múc đổ vào khăn sạch và lược, khi nước nguội sẽ đông cứng lại thành xu xoa. Món ăn này chỉ thăng hoa khi nó đi kèm với nước cốt dừa và nước đường bát (thắng thành dạng sền sệt).

Để xu xoa ngon hơn, khi thắng đường đập dập vài miếng gừng cho vào, miếng xu xoa khi chạm vào đầu lưỡi trở nên quyến rũ vô cùng.