Áp lực ngày tết vì câu hỏi 'bao giờ lấy chồng?', 'sao chưa cưới vợ?'

"Áp lực kinh khủng"

Đó là chia sẻ của N.T.A.Đ (30 tuổi), ngụ tại đường Trần Văn Đang, Q.3, TP.HCM, khi đã có ít nhất 5 mùa tết đối diện với câu hỏi "bao giờ lấy chồng?".

Đ. kể cứ mỗi năm về quê ăn tết đều áp lực với câu hỏi "bao giờ lấy chồng?", năm nay lại thêm các câu kiểu như "sao còn chưa chịu lấy chồng?", "sao năm nào cũng về một mình?", "lớn tuổi rồi còn chưa chịu cưới thì đợi đến khi nào?"… khiến Đ. cảm thấy khó chịu. Những bực tức và xung đột gia đình cũng từ đó mà ra.

"Mình cũng đã chịu khó giải thích cho gia đình hiểu chuyện chồng con là do duyên số chứ không phải mình muốn như vậy. Mình cũng biết gia đình chỉ vì lo lắng và quan tâm nên mới như vậy, nhưng cũng phải hiểu cho con cái chứ nếu cứ nói đi nói lại mãi sẽ gây nên khó chịu và bực tức không chính đáng", Đ. bày tỏ.

ẢNH MINH HỌA: HOA NỮ

Đ. cho biết không chỉ người thân trong gia đình mà bà con hàng xóm ai gặp cũng chỉ hỏi những câu như vậy. Từ đó Đ. càng thêm áp lực và căng thẳng.

Đ. kể: "Năm nay mình về nhà vào 26 tháng chạp, mà mới một ngày là gia đình đã xung đột và lớn tiếng với nhau. Nói qua nói về chuyện chồng con nên bực quá mình mới nói lại. Biết rằng lớn tiếng với bố mẹ là không nên nhưng thật sự đi quá giới hạn chịu đựng. Nhưng qua cơn nóng mình đã xin lỗi bố mẹ, cố giải thích để gia đình hiểu. Cũng may là ba mẹ đã không nhắc đến chuyện này nữa. Nhưng nếu năm sau mình chưa lấy chồng nữa thì chắc chuyện cũ sẽ lặp lại".

Không chỉ có các cô gái, những anh chàng cũng gặp tình cảnh tương tự. T.Đ.H (32 tuổi), ngụ tại Q.Bình Tân, TP.HCM, về quê ăn tết cũng đau đầu và khó xử vì câu hỏi "sao chưa cưới vợ?.

H. nói thường không biết trả lời thế nào nên hay tránh mặt đi chơi. "Cứ thấy mình là lại hỏi. Từ bà con, họ hàng đến hàng xóm… ai cũng chỉ hỏi câu đó thôi. Mà cũng tại ở quê mình giờ mấy tụi trẻ cưới vợ rất sớm, thành ra mình trở thành "ông cụ" mà còn chưa chịu lấy vợ. Chứ quan điểm của mình con trai qua 35 tuổi hãy lấy vợ. Khi đó mọi thứ đã ổn định, tài chính cũng ổn để lo cho cuộc sống gia đình tốt hơn. Nhưng người ở quê không hiểu nên dễ xảy ra những bất đồng", H. chia sẻ.

Trả lời sao cho khéo khi được hỏi "bao giờ lấy chồng", "sao chưa cưới vợ"?

Nhìn nhận về thực tế này, chị Phan Tường Yên, nhà đào tạo tâm lý học ứng dụng, giám đốc các chương trình tâm lý dành cho tổ chức doanh nghiệp và trường học tại Saigon Psychub, chỉ ra nguyên nhân sâu xa của xung đột: "Chúng ta đang đứng trước sự khác biệt thế hệ, phong cách giao tiếp và đôi khi là văn hóa nữa. Nhiều cô chú, ông bà coi việc hỏi han này là cách bày tỏ sự quan tâm. Gặp nhau mà không hỏi han gì về chuyện gia đình con cái là hơi hợt thiếu quan tâm, không thân tình, thậm chí là không phải đạo chòm xóm thân tộc. Ngược lại, người trẻ tiếp cận các nếp sống và văn hóa khác biệt đề cao tính riêng tư hơn sẽ dễ cảm thấy bị xâm phạm, bối rối hay khó chịu".

ẢNH: HOA NỮ

Mặt khác, chị Tường Yên cho rằng áp lực đôi khi xuất phát từ chính mình. Theo chị Tường Yên, ở góc độ cá nhân, không ít người đã có sẵn gánh nặng tâm lý về việc "phải lập gia đình, phải có con" trước một độ tuổi nhất định. Nỗi lo lắng nội tại này làm câu hỏi trở nên nhạy cảm hơn, tựa như điều mình vốn tránh né nay được gọi tên ra, và phải đối mặt. Để hóa giải, mỗi người phải tự lắng nghe những mong đợi bên trong bản thân, thừa nhận rằng đó là áp lực riêng của mình. Khi nhận thức rõ và đối diện với chúng, mọi câu hỏi bên ngoài sẽ bớt đi sức nặng. Thậm chí, trong những tình huống thân tình, có thể đùa vui một cách "nhõng nhẽo" rằng mình cũng "đang mong lắm đây mà duyên chưa tới" để lướt qua cuộc trò chuyện nhẹ nhàng hơn thay vì né tránh.

Chị Tường Yên cũng cho rằng nếu người hỏi không có ác ý, thì việc mình thấy căng thẳng, thậm chí bực bội cũng giống như ly rượu độc trước mặt tự mình biết rõ nhưng vẫn cầm lên uống. Khi thấu hiểu mục đích của họ chỉ là bày tỏ sự quan tâm hoặc chỉ đang hành xử theo "lệ làng" có phần khuôn sáo, bạn sẽ thấy nhẹ nhàng hơn. Đôi khi, vấn đề không nằm ở câu hỏi, mà ở cách chúng ta ta gán cho nó những áp lực vô hình.

Nữ doanh nhân, nhà văn 9X Tuệ Nghi cho rằng: "Theo mình nghĩ, văn minh nhất là mấy ngày tết gặp nhau chỉ chúc sức khỏe và bình an, chứ không nên đề cập đến những vấn đề riêng tư như là bao giờ lấy chồng, sao không đưa người yêu về ra mắt… Quan niệm hôn nhân là sự ổn định đã không còn phù hợp với thực tế xã hội hiện nay. Mà bây giờ hôn nhân phải là sự sẵn sàng của người trong cuộc, sự đảm bảo về tài chính, tâm lý, trách nhiệm để cuộc hôn nhân được lâu bền".

ẢNH: NVCC

Gợi ý về những cách để trả lời khéo, nữ doanh nhân Tuệ Nghi chia sẻ: "Cách tốt nhất là trả lời bằng một nụ cười rồi chuyển sang chủ đề khác. Hoặc có thể trả lời nhẹ nhàng: Dạ khi nào cưới cháu chắc chắn sẽ gửi thiệp mời cô/chú đầu tiên; Cháu vẫn đang hạnh phúc với cuộc sống hiện tại lắm, khi nào đúng thời điểm cháu sẽ công bố tin vui cho cả nhà; Cháu đang học cách để trở thành dâu hiền/rể quý, khi nào học xong là cháu gửi thiệp ngay…".

Theo nữ doanh nhân 9X Tuệ Nghi, trả lời vui vẻ, nhẹ nhàng là cách để chúng ta cảm thấy không nặng nề hay áp lực mỗi khi phải đối diện với những câu hỏi phiền toái nặng tính riêng tư. Không nên vì một vài câu hỏi xã giao mà để ảnh hưởng đến tâm trạng của mình trong dịp năm hết tết đến

Chị Tường Yên cũng chỉ ra những cách ứng xử phù hợp như đón nhận thiện chí bằng việc cảm ơn họ vì quan tâm, lướt qua những chi tiết không thoải mái, không muốn đi sâu nếu mức độ thân thiết chưa đủ. Giữ thái độ nhẹ nhàng bằng các câu trả lời như: "Khi nào có tin vui con/cháu sẽ báo ngay. Rất mong nhận những lời chúc của cô/bác lúc đó" là đủ để giữ hòa khí và không sa đà vào chi tiết riêng tư.Dẫn dắt bằng sự hài hước, chẳng hạn như nếu thấy thoải mái và phù hợp, có thể đáp lời bằng một câu đùa nhẹ nhàng: "Dạ, cũng đang tuyển chọn gắt gao đây ạ, tìm được người ưng ý là con/cháu dẫn về ngay". Cách này có thể vừa khiến không khí vui vẻ, vừa có thể khéo léo làm cầu nối để bạn chuyển chủ đề khác, tránh kéo dài câu chuyện không mong muốn

Bên cạnh đó, chị Tường Yên cũng khuyên nên nêu quan điểm một cách bình tĩnh. "Nếu người hỏi là thân thiết đủ gần gũi và sẵn sàng lắng nghe, mình cũng có thể chia sẻ quan điểm cá nhân: "Con/cháu quan trọng việc tìm được người phù hợp trước khi tính chuyện cưới. Cảm ơn bác nhiều đã quan tâm lo cho con/cháu, nhưng con/cháu đang nhiều việc quá, hiện vẫn muốn tập trung cho vài mục tiêu cá nhân." Lối trả lời này thể hiện rõ suy nghĩ, sự chín chắn mà vẫn giữ được sự tôn trọng với người hỏi, cũng là cách xác lập ranh giới để bảo vệ sức khỏe tinh thần cho mình. Tất nhiên, bạn cũng cần sẵn lòng đón nhận một chút đối thoại liên thế hệ", chị Tường Yên chia sẻ.

Đồng thời chị Tường Yên khuyên nên tránh đối đầu căng thẳng. Nhiều trường hợp, tranh cãi gay gắt không giải quyết được vấn đề, thậm chí tạo thêm rắc rối. Việc hiểu đúng mục đích của câu hỏi và tìm cách xử lý khéo léo sẽ giúp chúng ta thoải mái hơn khi đón tết.